________________
३०
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
ओसक्कित ''न्ति सुत्वा उप्पन्नबलवदोमनस्सो “न दानि मया चिरं जीवितब्बं भविस्सति, अप्पावसेसं मे आयु, न मे दानि कामे परिभुञ्जनकालो, पब्बज्जाकालो मे इदानीति रोदित्वा परिदेवित्वा जेट्ठपुत्तं कुमारं आमन्तापेत्वा एतदवोच । समुद्दपरियन्तन्ति परिक्खित्तएकसमुद्दपरियन्तमेव । इदं हिस्स कुलसन्तकं । चक्कवाळपरियन्तं पन पुञ्ञिद्धिवसेन निब्बत्तं, न तं सक्का दातुं । कुलसन्तकं पन निय्यान्तो “समुद्दपरियन्त”न्ति आह । केसमस्सुन्ति तापसपब्बज्जं पब्बजन्तापि हि पठमं केसमस्सुं ओहारेन्ति । ततो पट्ठाय परूळहकेसे बन्धित्वा विचरन्ति । तेन वुत्तं - "केसमस्सुं ओहारेत्वा" ति ।
कासायानीति कसायरसपीतानि । आदितो एवं कत्वा पच्छा वक्कलानिपि धारेन्ति । पब्बजीति पब्बजितो । पब्बजित्वा च अत्तनो मङ्गलवनुय्यानेयेव वसि । राजिसिम्हीति राजईसिम्हि । ब्राह्मणपब्बजिता हि “ब्राह्मणिसयो 'ति वुच्चन्ति । सेतच्छत्तं पन पहाय राजपब्बजिता राजिसयोति । अन्तरधायीति अन्तरहितं निब्बुतदीपसिखा विय अभावं उपगतं । पटिसंवेदेसीति कन्दन्तो परिदेवन्तो जानापेसि । पेत्तिकन्ति पितितो आगतं दायज्जं न होति, न सक्का कुसीतेन हीनवीरियेन दस अकुसलकम्मपथे समादाय वत्तन्तेन पापुणितुं । अत्तनो पन सुकतं कम्मं निस्साय दसविधं द्वादसविधं वा चक्कवत्तिवत्तं पूरेन्तेनेवेतं पत्तब्बन्ति दीपेति । अथ नं वत्तपटिपत्तियं चोदेन्तो “इव त्व'' न्तिआदिमाह । तत्थ अरियेति निद्दोसे । चक्कवत्तिवत्तेति चक्कवत्तीनं वत्ते ।
Jain Education International
( ३.८४ -८४)
चक्कवत्तिअरियवत्तवण्णना
८४. धम्मन्ति दसकुसलकम्मपथधम्मं । निस्सायाति तदधिट्ठानेन चेतसा तमेव निस्सयं कत्वा । धम्मं सक्करोन्तोति यथा कतो सो धम्मो सुट्टु कतो होति, एवमेतं करोन्तो । धम्मं गरुं करोन्तोति तस्मिं गारवुप्पत्तिया तं गरुं करोन्तो । धम्मं मानेन्तोति तमेव धम्मं पियञ्च भावनीयञ्च कत्वा विहरन्तो । धम्मं पूजेन्तोति तं अपदिसित्वा गन्धमालादिपूजनेनस्स पूजं करोन्तो । धम्मं अपचयमानोति तस्सेव धम्मस्स अञ्जलिकरणादीहि नीचवृत्तितं करोन्तो । धम्मजो धम्मकेतूति तं धम्मं धजमिव पुरक्खत्वा केतुमिव च उक्खिपित्वा पवत्तिया धम्मद्धजो धम्मकेतु च हुत्वाति अत्थो । धम्माधिपतेय्योति धम्माधिपतिभूतो आगतभावेन धम्मवसेनेव सब्बकिरियानं करणेन धम्माधिपतेय्यो हुत्वा । धम्मिकं रक्खावरणगुत्तिं संविदहस्सूति धम्मो अस्सा अत्थीति धम्मिका, रक्खा च आवरणञ्च गुत्ति च
30
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org