________________
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
(६.१६७-१७३)
१६७. अपिचेत्थ आयप्पटिपन्नोति कारणप्पटिपन्नो। आयमाराधेस्सतीति कारणं निप्फादेस्सति । वीरियं आरभतीति अत्तनो दुक्खनिब्बत्तकं वीरियं करोति । वृत्तव्हेतं "दुरक्खाते, भिक्खवे, धम्मविनये यो आरद्धवीरियो, सो दुक्खं विहरति । यो कुसीतो, सो सुखं विहरती"ति (अ० नि० १.१.३१८)।
सम्मासम्बुद्धप्पवेदितधम्मविनयादिवण्णना १६८. एवं अनिय्यानिकसासनं दस्सेत्वा इदानि निय्यानिकसासनं दस्सेन्तो इध पन, चुन्द, सत्था च होति सम्मासम्बुद्धोतिआदिमाह । तत्थ निय्यानिकोति मग्गत्थाय फलत्थाय च निय्याति ।
१६९. वीरियं आरभतीति अत्तनो सुखनिष्फादकं वीरियं आरभति । वुत्तज्हेतं "स्वाक्खाते, भिक्खवे, धम्मविनये यो कुसीतो, सो दुक्खं विहरति । यो आरद्धवीरियो, सो सुखं विहरती"ति (अ० नि० १.१.३१९)। .
१७०. इति भगवा निय्यानिकसासने सम्मापटिपन्नस्स कुलपुत्तस्स पसंसं दस्सेत्वा पुन देसनं वड्डेन्तो इध, चुन्द, सत्था च लोके उदपादीतिआदिमाह । तत्थ अविज्ञापितत्थाति अबोधितत्था । सबसङ्गाहपदकतन्ति सब्बसङ्गहपदेहि कतं, सब्बसङ्गाहिकं कतं न होतीति अत्थो । “सब्बसङ्गाहपदगत"न्तिपि पाठो, न सब्बसङ्गाहपदेसु गतं, न एकसङ्गहजातन्ति अत्थो । सप्पाटिहीरकतन्ति निय्यानिकं । याव देवमनुस्सेहीति देवलोकतो याव मनुस्सलोका सुप्पकासितं । अनुतप्पो होतीति अनुतापकरो होति । सत्था च नो लोकेति इदं तेसं अनुतापकारदस्सनत्थं वुत्तं । नानुतप्पो होतीति सत्थारं आगम्म सावकेहि यं पत्तब्द, तस्स पत्तत्ता अनुतापकरो न होति ।।
१७२. थेरोति थिरो थेरकारकेहि धम्मेहि समन्नागतो। “रत्त"तिआदीनि वुत्तत्थानेव । एतेहि चे पीति एतेहि हेट्ठा वुत्तेहि ।
१७३. पत्तयोगक्खेमाति चतूहि योगेहि खेमत्ता अरहत्तं इध योगक्खेमं नाम, तं पत्ताति अत्थो । अलं समक्खातुं सद्धम्मस्साति सम्मुखा गहितत्ता अस्स सद्धम्मं सम्मा आचिक्खितुं समत्था ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
