________________
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
(६.१६५-१६५)
सामगामोति सामाकानं उस्सन्नत्ता तस्स गामस्स नामं । येनायस्मा आनन्दोति उजुमेव भगवतो सन्तिकं अगन्त्वा येनस्स उपज्झायो आयस्मा आनन्दो तेनुपसङ्कमि ।
बुद्धकाले किर सारिपुत्तत्थेरो च आनन्दत्थेरो च अञमजं ममायिंसु । सारिपुत्तत्थेरो "मया कातब्बं सत्थु उपट्ठानं करोती"ति आनन्दत्थेरं ममायि । आनन्दत्थेरो "भगवतो सावकानं अग्गो''ति सारिपुत्तत्थेरं ममायि । कुलदारके च पब्बाजेत्वा सारिपुत्तत्थेरस्स सन्तिके उपझं गण्हापेसि । सारिपुत्तत्थेरोपि तथैव अकासि | एवं एकमेकेन अत्तनो पत्तचीवरं दत्वा पब्बाजेत्वा उपज्झं गण्हापितानि पञ्च पञ्च भिक्खुसतानि अहेसुं । आयस्मा आनन्दो पणीतानि चीवरादीनिपि लभित्वा थेरस्स अदासि ।
धम्मरतनपूजा एको किर ब्राह्मणो चिन्तेसि - "बुद्धरतनस्स च सङ्घरतनस्स च पूजा पञआयति, कथं नु खो धम्मरतनं पूजितं होती"ति ? सो भगवन्तं उपसङ्कमित्वा एतमत्थं पुच्छि। भगवा आह - "सचेपि ब्राह्मण धम्मरतनं पूजेतुकामो, एकं बहुस्सुतं पूजेही"ति | बहुस्सुतं, भन्ते, आचिक्खथाति । भिक्खुसद्धं पुच्छाति । सो भिक्खुसद्धं उपसङ्कमित्वा "बहुस्सुतं, भन्ते, आचिक्खथा"ति आह । आनन्दत्थेरो ब्राह्मणाति । ब्राह्मणो थेरं सहस्सग्घनिकेन तिचीवरेन पूजेसि । थेरो तं गहेत्वा भगवतो सन्तिकं अगमासि । भगवा "कुतो, आनन्द, लद्ध"न्ति आह ? एकेन, भन्ते, ब्राह्मणेन दिन्नं, इदं पनाहं आयस्मतो सारिपुत्तस्स दातृकामोति । देहि, आनन्दाति। चारिकं पक्कन्तो भन्तेति। आगतकाले देहीति, सिक्खापदं भन्ते, पञत्तन्ति | कदा पन सारिपुत्तो आगमिस्सतीति ? दसाहमत्तेन भन्तेति । “अनुजानामि, आनन्द, दसाहपरमं अतिरेकचीवरं निक्खिपितु"न्ति सिक्खापदं पापेसि ।
सारिपुत्तत्थेरोपि तथैव यंकिञ्चि मनापं लभति, तं आनन्दत्थेरस्स देति । सो इमम्पि अत्तनो कनिट्ठभातिकं थेरस्सेव सद्धिविहारिकं अदासि । तेन वुत्तं- "येनस्स उपज्झायो आयस्मा आनन्दो तेनुपसङ्कमी''ति । एवं किरस्स अहोसि- "उपज्झायो मे महापञो, सो इमं कथं सत्थु आरोचेस्सति, अथ सत्था तदनुरूपं धम्म देसेस्सती"ति । कथापाभतन्ति कथाय मूलं । मूलज्हि “पाभत''न्ति वुच्चति । यथाह -
82
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org