________________
( १.६४-६४)
ब्रह्मयाचनकथावण्णना
ब्रह्मयाचनकथावण्णना
६४. ततियभाणवारे यंनूनाहं धम्मं देतेय्यन्ति यदि पनाहं धम्मं देसेय्यं । अयं पन वितक्को कदा उप्पन्नोति ? बुद्धभूतस्स अट्ठमे सत्ताहे । सो किर बुद्धो हुत्वा सत्ताहं बोधिपल्लङ्के निसीदि, सत्ताहं बोधिपल्लङ्कं ओलोकेन्तो अट्ठासि, सत्ताहं रतनचङ्कमे चङ्कमि, सत्ताहं रतनगब्भे धम्मं विचिनन्तो निसीदि, सत्ताहं अजपालनिग्रोधे निसीदि, सत्ताहं मुचलिन्दे निसीदि, सत्ताहं राजायतने निसीदि । ततो उट्ठाय अट्ठमे सत्ताहे पुन आगन्त्वा अजपालनिग्रोधे निसिन्नमत्तस्सेव सब्बबुद्धानं आचिण्णसमाचिण्णो अयञ्चेव इतो अनन्तरो च वितक्को उप्पन्नोति ।
तत्थ अधिगतो पटिविद्धो । धम्मति चतुसच्चधम्मो । गम्भीरोति उत्तानभावपटिक्खेपवचनमेतं । दुद्दसोति गम्भीरत्ताव दुद्दसो दुक्खेन दट्ठब्बो, न सक्का सुखेन दद्धुं । दुद्दसत्ताव दुरनुबोधो दुक्खेन अवबुज्झितब्बो, न सक्का सुखेन अवबुज्झितुं । सन्तोति निब्बुतो । पणीतोति अतप्पको । इदं द्वयं लोकुत्तरमेव सन्धाय वुत्तं । अतक्कावचरोति तक्केन अवचरितब्बो ओगाहितब्बो न होति, ञाणेनेव अवचरितब्बो । निपुणोति सहो । पण्डितवेदनीयोति सम्मापटिपदं पटिपन्नेहि पण्डितेहि वेदितब्बो | आलयरामाति सत्ता पञ्चसु कामगुणेसु अल्लीयन्ति, तस्मा ते आलयाति वुच्चन्ति । अट्ठसततण्हाविचरितानि आलयन्ति, तस्मा आलयाति वुच्चन्ति । तेहि आलयेहि रमन्तीति आलयरामा । आलयेसु रताति आलयरता । आलयेसु सुट्टु मुदिताति आलयसम्मुदिता । यथेव हि सुसज्जितं पुप्फफलभरितरुक्खादिसम्पन्नं उय्यानं पविट्ठो राजा ताय ताय सम्पत्तिया रमति, पमुदितो आमोदितो होति, न उक्कण्ठति, सायं निक्खमितुं न इच्छति, एवमिमेहिपि कामालयतण्हालयेहि सत्ता रमन्ति संसारवट्टे पमुदिता अनुक्कण्ठिता वसन्ति । तेन नेसं भगवा दुविधम्पि आलयं उय्यानभूमिं विय दस्सेन्तो'आलय रामा'तिआदिमाह ।
Jain Education International
यदिदन्ति निपातो, तस्स ठानं सन्धाय “यं इदन्ति, पटिच्चसमुप्पादं सन्धाय“यो अयन्ति एवमत्थो दट्ठब्बो । इदप्पच्चयतापटिच्चसमुप्पादोति इमेसं पच्चया इदप्पच्चया, इदप्पच्चया एव इदप्पच्चयता, इदप्पच्चयता च सा पटिच्चसमुप्पादो चाति इदप्पच्चयतापटिच्च समुप्पादो । सङ्घारादिपच्चयानं अविज्जादीनं एतं अधिवचनं । सब्बसङ्घारसमथोतिआदि सब्बं निब्बानमेव । यस्मा हि तं आगम्म सब्बसङ्घारविप्फन्दितानि
४९
-
49
For Private & Personal Use Only
1
www.jainelibrary.org