________________
(३.२२०-२२२)
परिनिब्बुतकथावण्णना
दुतियज्झानं, तेसुयेव च ततियज्ज्ञानं समापज्जि । असु पन कसिणेसु, उपेक्खाब्रह्मविहारे, आनापाने, परिच्छेदाकासे, चतूसु अरूपेसूति इमेसु पन्नरससु ठानेसु चतुत्थज्झानं समापज्जि । अयम्पि च सङ्क्षेपकथाव । निब्बानपुरं पविसन्तो पन भगवा धम्मस्सामी सब्बापि चतुवीसतिकोटिसतसहस्ससङ्ख्या समापत्तियो पविसित्वा विदेसं गच्छन्तो आतिजनं आलिङ्गेत्वा विय सब्बसमापत्तिसुखं अनुभवित्वा पविट्टो |
चतुत्थज्झाना वुट्ठहित्वा समनन्तरा भगवा परिनिब्बायीति एत्थ झानसमनन्तरं, पच्चवेक्खणासमनन्तरन्ति द्वे समनन्तरानि । तत्थ झाना वुट्ठायं भवङ्गं ओतिण्णस्स तत्थेव परिनिब्बानं झानसमनन्तरं नाम । झाना वुट्ठहित्वा पुन झानङ्गानि पच्चवेक्खित्वा भव ओतिण्णस्स तत्थेव परिनिब्बानं पच्चवेक्खणासमनन्तरं नाम । इमानिपि द्वे समनन्तरानेव । भगवा पन झानं समापज्जित्वा झाना वुट्ठाय झानङ्गानि पच्चवेक्खित्वा भवङ्गचित्तेन अब्याकतेन दुक्खसच्चेन परिनिब्बायि । ये हि केचि बुद्धा वा पच्चेकबुद्धा वा अरियसावका वा अन्तमसो कुन्थकिपिल्लिकं उपादाय सब्बे भवङ्गचित्तेनेव अब्याकतेन दुक्खसच्चेन कालङ्करोन्तीति । महाभूमिचालादीनि वृत्तनयानेवाति ।
१६७
२२०. भूताति सत्ता । अप्पटिपुग्गलोति पटिभागपुग्गलविरहितो । बलप्पत्तोति दसविधञाणबलं पत्तो ।
२२१. उप्पादवयधम्मिनोति उप्पादवयसभावा । तेसं वूपसमोति तेसं सङ्घारानं वूपसमो, असङ्घतं निब्बानमेव सुखन्ति अत्थो ।
२२२. नाहु अस्सासपस्सासोति न जातो अस्सासपस्सासो । अनेजोति तहासङ्घाताय एजाय अभावेन अनेजो । सन्तिमारब्भाति अनुपादिसेसं निब्बानं आरम्भ पटिच्च सन्धाय । यं कालमकरीति यो कालं अकरि । इदं वृत्तं होति - " आवुसो, यो मम सत्था बुद्धमुनि सन्तिं गमिस्सामीति, सन्तिं आरम्भ कालमकरि, तस्स ठितचित्तस्स तादिनो इदानि अस्सासपस्सासो न जातो, नत्थि, नप्पवत्तती 'ति ।
Jain Education International
असल्लीनेनाति अलीनेन असङ्कुटितेन सुविकसितेनेव चित्तेन । वेदनं अज्झवासयीति वेदनं अधिवासेसि, न वेदनानुवत्ती हुत्वा इतो चितो च सम्परिवत्ति । विमोक्खति केनचि धम्मेन अनावरणविमोक्खो सब्बसो अपञ्ञत्तिभावूपगमो पज्जोतनिब्बानसदिसो जातो ।
167
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org