Mahavaggatthakatha

SR No.: 009980
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 466
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 20 MB

Page 160

(३.१७३-१७३)
अट्ठअभिभायतनवण्णना
वीमंसन्तापि न जानन्तीति अत्थो। किमत्थं पनेवं अजानन्तानं धम्मं देसेतीति ? वासनत्थाय । एवं सुतोपि हि धम्मो अनागते पच्चयो होति येवाति अनागतं पटिच्च देसेति । अनेकसतं ब्राह्मणपरिसन्तिआदीनम्पि सोणदण्डकूटदण्डसमागमादिवसेन चेव अञचक्कवाळवसेन च सम्भवो वेदितब्बो ।
इमा पन अट्ठ परिसा भगवा किमत्थं आहरि ? अभीतभावदस्सनत्थमेव । इमा किर आहरित्वा एवमाह - "आनन्द, इमापि अट्ठ परिसा उपसङ्कमित्वा धम्म देसेन्तस्स तथागतस्स भयं वा सारज्जं वा नत्थि, मारं पन एककं दिस्वा तथागतो भायेय्याति को एवं सञ्जे उप्पादेतुमरहति । अभीतो, आनन्द, तथागतो अच्छम्भी, सतो सम्पजानो आयुसङ्खारं ओस्सजी''ति ।
अट्ठअभिभायतनवण्णना
१७३. अभिभायतनानीति अभिभवनकारणानि । किं अभिभवन्ति ? पच्चनीकधम्मपि आरम्मणानिपि । तानि हि पटिपक्खभावेन पच्चनीकधम्मे अभिभवन्ति, पुग्गलस्स आणुत्तरियताय आरम्मणानि ।
अज्झत्तं रूपसञ्जीतिआदीसु पन अज्झत्तरूपे परिकम्मवसेन अज्झत्तं रूपसझी नाम होति । अज्झत्तहि नीलपरिकम्मं करोन्तो केसे वा पित्ते वा अक्खितारकाय वा करोति । पीतपरिकम्मं करोन्तो मेदे वा छविया वा हत्थपादपिट्टेसु वा अक्खीनं पीतकट्ठाने वा करोति । लोहितपरिकम्मं करोन्तो मंसे वा लोहिते वा जिव्हाय वा अक्खीनं रत्तट्ठाने वा करोति । ओदातपरिकम्मं करोन्तो अट्ठिम्हि वा दन्ते वा नखे वा अक्खीनं सेतवाने वा करोति । तं पन सुनीलं सुपीतं सुलोहितकं सुओदातकं न होति, अविसुद्धमेव होति ।
एको बहिद्धा रूपानि पस्सतीति यस्सेवं परिकम्मं अज्झत्तं उप्पन्नं होति, निमित्तं पन बहिद्धा, सो एवं अज्झत्तं परिकम्मस्स बहिद्धा च अप्पनाय वसेन - "अज्झत्तं रूपसञ्जी एको बहिद्धा रूपानि पस्सती"ति वुच्चति । परित्तानीति अवड्डितानि । सुवण्णदुब्बण्णानीति सुवण्णानि वा होन्ति, दुब्बण्णानि वा । परित्तवसेनेव इदं अभिभायतनं वुत्तन्ति वेदितब् । तानि अभिभुय्याति यथा नाम सम्पन्नगहणिको कटच्छुमत्तं भत्तं लभित्वा- “किं एत्थ भुञ्जितब्बं अत्थी''ति सङ्कड्डित्वा एककबळमेव करोति, एवमेव आणुत्तरिको पुग्गलो
135