SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 202
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ । द्वितीय खंड | [ १८१ भावार्थ - जो संज्ञा आदि मेदसे मूर्तिमान है, प्रदेशापेक्षा वर्णादिमई मूर्ति से अभेद है; पृथ्वी, जल, तेज, वायु इन चार धातुओंका कारण है, परिणमन स्वभाव है, स्वयं शब्दरहित है सो परमाणु है । सद्दो धप्पभवो धो परमाणुस संघादो । 4 पुट्ठेसु तेसु जायदि सदो उप्पादगो णियदो ॥७९॥ भावार्थ - शब्द स्कंधोके द्वारा पैदा होता है, स्कंध परमाणुओ मेलसे बनते हैं और उन स्कंधोके परस्पर संघट्ट होने पर शब्द "पैदा होता है - भाषा वर्गणा योग्य सूक्ष्म स्कंध जो शब्दके अभ्यंतर कारण हैं लोकमें हर जगह हर समय मौजूद हैं । जब तालु, ओठ आदिका व्यापार होता है या घटेकी चोट होती है या मेघादिका मिलान होता है तब भाषा वर्गणा योग्य पुद्गल स्वयं शब्द रूपमें परिणमन कर जाते है । निश्वयसे भाषा वर्गणा योग्य पुद्गल ही शब्दों के उत्पन्न करनेवाले हैं ॥ ४१ ॥ उत्थानिका- आगे आकाश आदि अमूर्त द्रव्योंके गुणोंको बताते हैं. आगासस्तवगाहो धम्मद्दव्यस्स गमणहेदुत्त । धम्मेदरदवस्स दु गुणो पुणो ठाणकारणदा ॥ ४२ ॥ कालस्स चट्टणा से गुणोवओगोत्ति अप्पणो भणिदो ! या संखेवादो गुणा हि मुत्तिप्पहोणाणं ॥ ४३ ॥ आकाशस्यावगाहो धर्मद्रव्यन्य गमनहेतुत्वम् । धर्मतरद्रव्यस्य तु गुण पुनः स्थानकारणता ॥ ४२ ॥ कालस्य वर्तना स्यात् गुण उपयोग इति आत्मनो भणितः । शेया सक्षेपाद् गुणा हि मूर्तिप्रहीणानाम् ||४३|| ( युगलम् ) '
SR No.009946
Book TitlePravachan Sara Tika athwa Part 02 Gneytattvadipika
Original Sutra AuthorN/A
AuthorShitalprasad
PublisherMulchand Kisandas Kapadia
Publication Year
Total Pages420
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size16 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy