________________
१६२
त्रिषष्टिशलाकापुरुषचरितम्-गद्यात्मकसारोद्धारः यद्यद्याऽहं तत्राऽभविष्यं तदा तांश्चार्वशिक्षयिष्यम्" । एवं विकल्पैविप्रीतः प्रसन्नचन्द्रो व्रतं विस्मृत्य नृपंमन्यो मनसैव मन्त्रिभिर्योv प्रवृत्तः श्रेणिकेनाऽऽगत्य वन्दितः । तथा सद्ध्यानवानयमिति ध्यायन् श्रेणिको गत्वा प्रभुं नत्वाऽपृच्छत्-"मया यदा प्रसन्नचन्द्रो ध्यानस्थो वन्दितस्तदानीं मृतः स कां गति गच्छेत्" । सप्तमं नरकं गच्छेदिति प्रभुणोक्तश्च स दध्यौ-"साधोर्न कदाऽपि नरकः, तन्मम श्रवणे त्रुटि:" । अथ क्षणान्तरं स भूयः प्रभुं पप्रच्छ-"अधुना चेत् स प्रसन्नचन्द्रो म्रियेत तदा क्व गच्छेत् ?" ततः सर्वार्थसिद्धं गच्छेदिति प्रभुः प्रत्युवाच ।
ततः श्रेणिकः पुनद्विधा किमुत्तरमिति प्रभुं पप्रच्छ । ततो वीरजिन उवाच-'ध्यानभेदेन द्विधोत्तरम् । तव वन्दनकाले दुर्मुखवचसा क्रुद्धः प्रसन्नचन्द्रो मनसा मन्त्र्याधैर्युध्यमानो नरकयोग्य आसीत् त्वय्यत्राऽऽगते च स्वान्यस्त्राणि भग्नानि मत्वा शिरस्त्रेण रिपुं हन्मीति करेण लुञ्चितं मस्तकं स्पृशन् स्मृतव्रतोऽकार्यं मया चिन्तितम् । एवं स्वं निन्दित्वा कृतालोचनप्रतिक्रमण: शुभध्यानं प्राप्तस्तव द्वितीयप्रश्नकाले सर्वार्थसिद्धियोग्यो जातः" । तत्राऽन्तरे च प्रसन्नचन्द्रसमीपे देवदुन्दुभिध्वानद्विगुणितो महान् कोलाहलो बभूव । किमिदमिति श्रेणिकेन पृष्टश्च प्रभुरुवाच-"ध्यानविशेषस्थस्य तस्य प्रसन्नचन्द्रस्य केवलमुत्पन्नम् । देवास्तत्केवलमहिमानं कुर्वन्ति" ।
दशमं पर्व - नवमः सर्गः प्रभुरुवाच-"अस्मिन्नेव केवलमुच्छेदं यास्यति" । ततो देवेषु केवलं स्यात् किमिति श्रेणिकेन पुनः पृष्टो वीरजिन उवाच-"अयं देवश्च्युत्वा सप्तमे दिने त्वन्नगरवासिन ऋषभदत्तश्रेष्ठिनः पुत्रो भविष्यति । अनन्तरं चाऽयं मम शिष्यस्य सुधर्मणो जम्ब्याख्यः शिष्यो भूत्वा केवलं प्राप्स्यति" । ततः श्रेणिकः पप्रच्छ'सन्निहितच्यवनोऽप्यसौ कुतोऽमन्दतेजा: ?" । ततः प्रभुरुवाच"अधुनाऽयं देवोऽमन्दतेजाः । पुराऽस्य पूर्वपुण्यैरुत्कृष्टं तेजो भवति" । एवमुक्त्वा प्रभुर्धर्मदेशनां चकार ।
अथ तदानीं कश्चित् कुष्टस्तत्राऽऽगत्य नत्वोपविश्य प्रभोः पादौ स्वपूयरसेन चन्दनेनेव निःशङ्कं पूजयामास । तद् दृष्ट्वा कुपित: श्रेणिको 'वध्योऽयं पापीयानि ति दध्यौ । अत्राऽवसरे च जिनेशेन क्षुते म्रियस्वेति श्रेणिकेन क्षुते च जीवेति चाऽभयकुमारेण क्षुते जीव म्रियस्व वेति कालसौकरिकेण क्षुते मा जीव मा मृथा इति च स कुष्टिक: प्रोवाच । ततो जिनं प्रति म्रियस्वेति गिरा रुष्टः श्रेणिकः स्वान् भटानित उत्थितोऽयं कुष्ठिको ग्राह्य इत्यादिशत् । कुष्ठिकश्च देशनान्ते वीरजिनं नत्वोत्थितः श्रेणिकभटैभिल्लैः शूकर इव रुद्धः सद्यो दिव्यरूपधरो वियत्युत्पपात । श्रेणिकश्च तज्ज्ञात्वा विस्मितः कः स कुष्ठीति प्रभुं द्वितीयदिने पप्रच्छ । ततः प्रभुरुवाच-'स देवः'। ततः श्रेणिकः प्रभुं कथमसौ कुष्ठी बभूव, किं कारणमत्रेति पप्रच्छ।
अथ वीरप्रभुरुवाच-"विश्वविश्रुतायां कौशाम्ब्यां नगर्या शतानीको नृपोऽभूत् । तस्यामेव नगर्यां सेडुको नामाऽतिदरिद्रः परममूर्खश्च द्विजोऽभूत् । अन्यदा गर्भिण्या भार्यया प्रसवार्थं घृतानयनाय प्रेरितो द्विजः स उवाच-'मूर्खस्य मम क्वाऽपि कोऽपि
अथ श्रेणिकः प्रभुं पुन: पप्रच्छ-"इह केवलज्ञानं क्व व्युच्छेत्स्यति ?" तदानीमेव च ब्रह्मलोकेन्द्र सामानिको देवीचतुष्टयसहितो विद्युन्माली प्रभुं नन्तुं समाजगाम । तं दर्शयन्