Jain Vidyache Vividh Aayam Part 01

SR No.: 009841
Original Sutra Author: N/A
Author: Nalini Joshi
Publisher: Nalini Joshi
Publication Year: 2011
Total Pages: 28
Language: Marathi
Classification: Book_Other
File Size: 109 MB

Page 47

(1) पउमचरियं : * चौथ्या शतकातील पहिले जैन रामायण. * ‘आर्ष प्राकृत भाषा' म्हणून भाषाशास्त्रज्ञांकडून गौरव. * वाल्मीकि रामायण लिखित स्वरूपात आल्यावर सुमारे एक-दोन शतकातच लिहिलेला ग्रंथ. * रूढ रामायणातील अतार्किक व असंभवनीय गोष्टी दूर करण्याचा प्रयत्न. * स्त्री व्यक्तिरेखांकडे बघण्याचा विशेष सहानुभूतिपूर्ण दृष्टिकोण. * वाल्मीकींच्या तुलनेत रसवत्तेच्या दृष्टीने दुय्यम. * उत्तरवर्ती काळात अनेक दिगंबर-श्वेतांबर रामायणांना आधारभूत. * स्वयंभूदेवांचे अपभ्रंश ‘पउमचरिउ' त्या तुलनेने अधिक रसवत्तापूर्ण. (2) वसुदेवहिंडी : * प्राचीन जैन महाराष्ट्री अर्थात् आर्ष प्राकृत भाषेचा 6 व्या शतकातील उत्कृष्ट नमुना. * भारतीय प्राचीन वाड्.मयातले पहिलेवहिले प्रवासवर्णन. * धर्मकथांबरोबरच कामकथांचा अंतर्भाव. * सकस कथाबीजे, वाचकांना खिळवून ठेवणाऱ्या दीर्घकथा. * श्रीकृष्ण वासुदेवाचे उत्तरायुष्य व द्वारकाविनाशाची सविस्तर हकीगत. * व्यक्तिरेखांचे एकांगी चित्रण न करता समतोल लेखन. * दोन आचार्यांनी संयुक्तपणे लिहिलेला ग्रंथ. * समाजाच्या उत्तम-मध्यम-निम्न स्तरांचे सर्वांगीण दर्शन. * सहाव्या शतकातल्या भारताचे सांस्कृतिक प्रतिबिंब. (3) हरिभद्रांचे जैन महाराष्ट्री साहित्य : (8 वे शतक-पूर्वार्ध) * धूर्ताख्यान' : समग्र भारतीय साहित्यात उठून दिसणारे, व्यंग-उपहासप्रधान शैलीतले खंडकाव्य. * रामायण-महाभारत-पुराणातील तर्कविरूद्ध व असंभाव्य गोष्टींचा यथेच्छ समाचार. * पुढे अनेक शतके प्राकृत, संस्कृत व अपभ्रंशात धूर्ताख्यानाची अनुकरणे. * 'समराइच्चकहा' : कर्मसिद्धांतावर आधारित धाराप्रवाही महाकादंबरी. * यातील समासप्रचुर भागांवर संस्कृतची छाप. * बोलीभाषेतील चपखल संवाद, देशी शब्दांचा वापर. * आवश्यकटीकेत जरूर तेथे प्राकृत कथांची योजना. * 'उपदेशपद' : प्रचलित प्राकृत कथांचा जणू कोशच. (4) कुवलयमाला : (8 वे शतक-उत्तरार्ध) * उद्योतनसूरिकृत अपूर्व लोकप्रिय ग्रंथ, उत्कंठावर्धक कथानके. * लिखित स्वरूपातील पहिले 'मराठी' शब्द. 18 देशीभाषांचे नमुने. * समकालीन भारतीय संस्कृतीचा जणू कोशच ! (5) परमप्पयासु-योगीन्दुदेव (काळ अंदाजे 7 वे ते 9 वे शतक) * अपभ्रंश भाषेतील शुद्ध आध्यात्मिक लघुग्रंथ.