________________
प्रमाणनयतत्त्वालोकालङ्कारः [परि. ४ स. १० शब्दस्य परिणामित्वे सिद्धे तदात्मकस्य पदम्य पदात्मकस्य च वाक्यस्याऽनायाससिद्धमेव परिणामित्वं प्रज्ञाशालिभिरवगन्तव्यमिति । किं चाग्रतः सकलवस्तुगतव्यवस्था
कूटस्थनित्यनियमक्षणिकत्वपक्षे ॥ नैव प्रयाति घटनामिति वक्ष्यतेऽत्र
शब्दोऽपि तन्न हि कथं परिणामिरूपः ॥ ५६० ॥ सोऽयं मीमांसकानामुपशमपदवीं नित्यवर्णप्रवादः
सम्यग्युक्तिप्रबन्धप्रसरणवशतः प्राप्यनेकान्तविद्भिः ।। पक्ष: स्वीयः कथंचिन्निनदविलयितालक्षणः सिद्धिसौधं
नीतस्तस्मात्रिलोक्यां जयति जयकरं शासनं जनचन्द्रम् ॥५६१॥ अत्राहुः सौगताः
___ शब्दस्य वस्तुनि न कोऽपि विचार्यमाणः शब्दार्थयोः संबन्धमनभ्युपगच्छता बौद्धान! मत- संबन्ध एति घटनां ननु मानतोऽत्र । स्योपपाद्य खण्डनम् । तस्मात्ततः कथमिह प्रतिपत्तिमर्थे
स्याद्वादिनः प्रणिगदन्त्युपपत्तिवन्ध्याम् ।।५६२।। तथा हि--शब्दादर्थयोः सम्बन्धः किं तादात्म्यरूपः किं वा तदुत्पत्तिलक्षणः स्यात् । न तावत्तादात्म्यरूपः । पृथग्देशतया तयोरुपल. भ्यमानत्वात् । वदने हि शब्दः समुपलभ्यते विश्वम्भरायामर्थ
इति । तयोस्तादात्स्यकक्षीकारे च क्षुरक्षिरादिशब्दप्रयोगे बदनस्य २० पाटनप्लावनादिप्रसक्तिः । नापि तदुत्पत्तिलक्षणः । करशाखाशिखर
करिकदम्बकमास्त इत्यादिशब्दानामर्थाभावेऽपि स्थानकरणप्रयत्नानन्तरमुत्पत्तेर्दर्शनात् । तथा चाऽर्थसंस्पर्शित्वाभावात्कथं ते बाह्यार्थे प्रतीति जनयितुमलम् । ते हि विकल्पमात्राधीनजन्मानः स्वमहिम्ना तिरस्कृ
तबाह्यान्प्रित्ययाञ्जनयन्ति । यथा करशाखादिवाक्यानि । पुरुष२५ दोषाणामेव महिमा न शब्दानामित्यप्यसुन्दरम् । दोपवतोऽपि भूका
"Aho Shrut Gyanam"
