Syadvada Ratnakar Part 3

SR No.: 009664
Original Sutra Author: Vadidevsuri
Author: Motilal Laghaji
Publisher: Motilal Laghaji
Total Pages: 256
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Metaphysics, & Philosophy
File Size: 6 MB

Page 121

प्रमाणानयतत्त्वालोकालङ्कारः [परि. ३ स. ७१ प्रबोधोत्पातौ प्रति व्यापारः परिकल्प्यते तदाऽतिव्यवहितानामतीतानागतानामकारणत्वेनाभिमतानामन्येषामपि रावणशङ्खचक्रवादीनां तौ प्रति व्यापारपरिकल्पनमनिवार्य स्यादिति तेषामपि तत्र कारणत्वं प्रसज्येतेति भावः । किं चासतस्तुरङ्गशृङ्गस्येव न कस्यचित्कारणत्वमुप५ पन्नम् । अथारिष्टादिकार्यकाले मरणादेरसत्त्वेऽपि स्वकाले सत्त्वादय
मदोष इत्युच्यते । ननु भवतु नाम मरणादेः स्वकाले सत्त्वं पश्चाद्भाविमरणादेरिति निष्पन्नस्य निराकास्थारिष्टादेः पश्चादुपजायमानेन मरणादिना कथं करणं कृतस्य करणायोगात् । अन्यथा न
वचित्कायें कस्यचित्कारणस्य कदाचिदुपरमः स्यात् । अथ १० निप्पन्नस्याप्यरिष्टादेरनिष्पन्नं किञ्चिद्रूपमस्ति तत्करणान्मरणादिकं
तत्कारणत्वेन कल्प्यते । ननु निष्पन्नादरिष्टादेरनिष्पन्नं रूपं यद्यभिन्नं तर्हि तदेव तत्तस्य न करणमित्युक्तम् । भिन्नं चेत्तर्हि तदेव तेन क्रियते नारिष्टादिकमित्यायातम् । अरिष्टादिसम्बद्धस्यानिष्पन्न
रूपस्य . मरणादिना करणादरिष्टादिकमपि कृतमिति चेत् । ननु १५ भिन्नयोः कार्यकारणभावान्नान्यः सम्बन्धस्तथागतैरङ्गीक्रियते । तत्र
चारिष्टादिना स्वसम्बद्धमनिष्पन्नं रूपं क्रियेत तेन वाऽरिष्टादिकम् । प्रथमपक्षेऽरिष्टादेरेव तच्चेभ्यते । मरणादिकमकिञ्चित्कारणमेव क्वचिदप्यनुपयोगात् । तेनारिष्टादिकरणे पूर्व निष्पन्नस्यास्य पश्चादुपजाय
मानेन तेन किं क्रियत इत्युक्तम् । अथानिष्पन्न किञ्चिदस्ति तत्रापि २० पूर्वचर्चनवस्था च । ननु यद्यत्र कार्यकारणभावो न स्यात्कथं तीन्यदर्शनादन्यानुमानमिति चेत्, अविनाभावादिति ब्रूमः । तादात्म्यतदुत्पत्तिलक्षणप्रतिबन्धेऽप्यविनाभावादेव गमकत्वदर्शनात् ।
_ तदभावे वक्तृत्वतत्पुत्रत्वादेस्तादात्म्यतदुत्पत्तितादात्म्यतदुत्पत्तिलक्षणप्रतिबन्धेऽप्यविनाभावा- प्रतिबन्धे सत्यप्यसर्वज्ञत्वश्यामत्वादौ साध्ये गमदेव हेतूनां गमकत्वे कत्वाप्रतीतेः । तदभावेऽपि चाविनाभावप्रसादा
दिनकरास्तमय-चन्द्रोदय- गृहीताण्डपिपीलिको
२५
जयन्तस्य संवादः ।
नकरास्तमय-चन्द्रोदय- गृहाताण्डा
"Aho Shrut Gyanam"