________________
૬૪
પ્રથમ
પાઠ ૪૪ બીજા નામ સાથે સમાસ પામે છે, તે ષષ્ઠી તપુરૂષ સમાસ કહેવાય છે. गङ्गायाः जलम् गङ्गाजलम् । ગંગાનું પાણી
ગંગાજળ षष्ठ्ययत्नाच्छेषे ३।११७६ ૫ [ નમ્]અવ્યય, બીજા નામ સાથે સમાસ પામે છે, તે નમ્ તત્પરૂષ સમાસ કહેવાય છે.
नञ् ३।११५१ ૬ [નન્]નો વ્યંજનાદિ ઉત્તરપદ પર છતાં મ થાય છે.
પૂર્વપદ ઉત્તરપદ न धर्मः અથર્ષ
પાપ नञत् ३।२।१२५ ૭ સ્વરાદિ ઉત્તર પદ પર છતાં, [૧]નો મ થાય છે. ન કર્થ નર્થ અનર્થ, દુઃખ
अन् स्वरे ३।२।१२९ ૮ એક સરખી વિભક્તિમાં રહેલું વિશેષણ નામ, પોતાના વિશેષ નામ સાથે સમાસ પામે છે, તે કર્મધારય તપુરૂષ સમાસ કહેવાય છે.
તશાસ પટશ શ્વેતપટ: સફેદ કપડું विशेषणं विशेष्येणैकार्थं कर्मधारयश्च ३।१।९६
પાઠ ૪૪ મો
બહુવ્રીહિ અને અવ્યયીભાવ ૧ એક સરખી વિભક્તિમાં રહેલ નામ, બીજા નામ સાથે
સમાસ પામે છે અને જે અન્ય પદનું વિશેષણ બને છે, તે
