________________
८८
५१-१ अन्वयव्यतिरेकाभ्यामुक्तार्थदृढीकरणार्थतया 'ते उ भयणोवणीया' इत्येकपञ्चाशत्तमगाथाऽवतारिता ।
२ उक्तगाथाविवरणम्, तत्र द्रव्यार्थिक पर्यायार्थिकनयौ भजनोपनीतौ सम्यग्दर्शनमनुत्तरं भवतः, यदा त्वन्योन्यनिरपेक्षतया स्वतन्त्रद्रव्यपर्यायप्रतिपादकत्वेनोपनीतो भवतस्तदा न सम्यक्त्वं प्रतिपद्येते, यस्माद् भवदुःखविमोक्षं प्रत्येकं द्वावपि न पूरयत इत्युपपाद्य दर्शितम् ।
३५०-१६
३५०-१९
३ कारणात्कार्य कथञ्चिद् भिन्नमभिन्नं कथञ्चित्सच्चासच्चेत्युभयरूपमिति दर्शितम् । ३५१-१० ५२ - १ उक्तार्थोपसंहरणरूपतया 'नत्थि पुढवीविसिट्ठो' इति द्विपञ्चासत्तमगाथाsaतारिता ।
३५१-१२
२ उक्तगाथाविवरणम्, यस्मात्कारणीभूताया मृत्तिकाया भिन्नः कार्यभूतो घटो नास्ति तस्माद्धेतोर्युज्यते ऽनन्यः, तत्र हेतुरुपपादितः, पृथुबुभोदराद्याकारतालक्षणव्यक्तिस्वरूपेण पूर्वं घटो नासीत्, तस्मात्कारणीभूतमृदात्मक पृथ्वीतोऽन्यो घट इत्युपपादितम्, भावार्थश्व दर्शितः । ५३ - १ सदाद्येकान्तवादवत् कालाद्येकान्तवादेऽपि मिथ्यात्वमेवेत्युपदर्शकतया 'कालो सहाव णियई' इति गाथाऽवतारिता ।
३५१-१५
३५२-११
२ उक्तगाथा विवरणं, तत्र कार्यमात्रम्प्रत्यसाधारणकारणं काल एवेति कालवादिमतम्, स्वभाव एवेति स्वभाववादिमतं, नियतिरेवेति नियतिवादिमतं पूर्वकृतकमैंवेति पूर्वकृतकर्मवादिमतं ब्रह्माख्यपुरुष एवेति पुरुषवादिमत मेकान्तात्मकं स्वस्वागम लोकोक्तिपूर्वकं प्ररूपितम् ।
३५२-१४
ラ
३ उक्ततत्तदेकान्तवादानां मिथ्यात्वं प्ररूपितम् एकैकमात्रस्य कारणत्वखण्डनेन । ३५२-२९ ४ समुदितानां कालस्वभावादीनां कारणत्वाभ्युपगमस्य सम्यक्त्वं, तत्रापि विवक्षितो हेतुः प्रधानभूतोऽन्ये गुणीभूता इत्यादि प्रपञ्चितम् ।
३५३-१०
५४ - १ नास्त्येवात्मेत्यादयः षडेकान्तवादाचार्वाकादिभिः प्रकल्पिता मिथ्यारूपाः, त एव स्यात्पदाङ्किताः सम्यग्रूपा इति प्रतिपादनार्थतया 'नत्थि ण निच्चों' इति चतुःपञ्चाशत्तमगाथाऽवतारिता ।
"Aho Shrutgyanam"
३५३-१६
२ उक्तगाथाविवरण, तत्र मद्याङ्गेभ्यो मदशक्तिवत्पञ्चभूतेभ्यः कायाकार आत्मोत्पद्यते, न तु तद्व्यतिरिक्त आत्मा समस्तीति नास्त्यात्मेति चार्वाकमतम् । ३५३-२३ ३ 'सुखी भवेयमिति' 'आत्मनि सति परसंज्ञेति' पद्याभ्यां नित्यात्माभ्युपगमतस्तदर्थं कर्म कुर्वतां जन्मादिकं, क्षणिकात्मवादिनस्तु नैवमिति नैरात्म्यदर्शनं मोक्षसाधनमिति न नित्य आत्मेति क्षणिकवादिबौद्धमतम् ।
३५३-२८