Gudhartha Tattvaloka Vyapti Panchak Vrutti

SR No.: 009521
Original Sutra Author: N/A
Author: Dharmadattasuri
Publisher: Dharmadattasuriji
Total Pages: 48
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 2 MB

Page 8

व्याप्तिपश्चकवितिः। तिपादकग्रन्थस्य' परीक्षात्वोक्त्या केवलस्वमतप्रतिपादकत्वनिराक रणादशेषजिशास्वध्ययनयोग्यतालाभेन व्याप्तिस्वरूपनिरूपणस्यापि तल्लाभः ॥ *कारणीभूतति* ॥ यत्रानवस्थादुस्थतक्कानिवर्त्यव्यभि. चारशङ्कावरुद्धोत्पत्तिकव्याप्तिग्रहासत्वानबन्धनानुामतिरूपफलानुत्पत्याऽप्रामाण्यमनुमानस्य मन्यन्ते परे चावाकादयस्तत्र नानभिधाय व्याप्तिग्रहोपायं प्रामाण्यमनुमानस्य व्यवस्थापयितुं शक्यमिति व्या. प्तिग्रहोपायप्रतिपादनस्य भवति परीक्षाकारणत्वामति भावः । व्याप्तिस्वरूपानरूपणस्य परीक्षाकारणत्वेऽपि व्याप्तिग्रहोपायप्रतिपादनस्यापि तादृशतया व्याप्तिग्रहोपायश्च वक्ष्यत इत्यनेन तत्प्रतीक्षाविधानमनुचितमित्याशङ्कानिरासाय व्याप्तिस्वरूपमविद्वांसंप्रति व्याप्तिग्रहोपायप्रतिपादनस्याशक्यतया तत्प्रथमं स्वरूपाभिधानवी. जभूतन्तदुपजीव्यत्वं दर्शयितुं परीक्षाकारणव्याप्तिग्रहोपायकारणत्वेन स्वरूपनिरूपणं दर्शितं प्रतिपादननिदानमित्यनेन . यद्यप्युक्तशङ्कानि. वृतिः कारणान्तावचनेपि भवत्येव तथाप्यनुमानप्रामाण्यनिरूपणानरूपितोयोद्धातसङ्गतिलाभाय तदुक्तिः। व्याप्तिस्वरूपगोचरपूर्वपक्षस्यैपप्रथममभिहितत्वन व्याप्तिस्वरूपनिरूपणस्याक्रियमाणत्वेऽपि तदनु. कलगोचरकृतर्विद्यमानतयाssरभ्यमाणत्वन्तत्रास्त्येवेति कुरुत इत्यनुकारभत इत्युक्तमिति । मन्वित्यादिनेतिमूले जनन्वित्यादि नन्धि. तिप्रश्नः, अनुमितरतरभेदानुमितेः, कारणं यद्याप्तिविशिष्टवैशिष्ट्या. वगाहिशानजन्यज्ञानत्वरूपहेतुस्तद्धटकव्याप्तिज्ञानस्य विषयकेत्यर्थः। यद्वा अनुमितिकारणपरामर्शविषयव्याप्ति केत्यर्थः। एतेन घटकत्वार्थकसप्तम्या समासस्य काचिकत्वऽपि कर्मधारयनार्थलाभे गुरुतरसमासान्तराश्रयणस्यायुक्तत्वेऽपि च न क्षतिः, उक्तार्थस्य कर्मधारयलभ्यत्वात्। अत्र का व्याप्तिरित्याभधानेनुमानप्रामाण्योपपावकत्वल. क्षणोपोद्धातसङ्गन्यलाभाज्झान इत्यन्तमनुीमत्युपपादिका व्याप्तिः के. स्थाभिधाने कथमनुमित्युपपादिकेत्याकासानिवर्तकस्य वक्तव्यतापस्यानुमितिहेतुव्याप्तिज्ञान इति । नचवमनुमितिहेतुशान इत्येववक्त. व्यमनर्धा पुनरुक्तिरिति वाच्यम् । अनुमित्यनुपपादकस्याप्यनुमिति हेतुसमूहालम्वनज्ञानविषयत्वसम्भवेनानुमित्युपपादकत्वाप्राप्तेः तदु. तौ च व्याप्तिविशिष्टशानेऽनुमितिजनकत्वान्वये विशेष्यतावच्छेदके सति बाधके विशेषणप्रयोजकत्वनियमेनोक्तावच्छेदकत्वात्मकप्रयोज.