________________
सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः । गितानिरूपितदण्डत्वनिष्ठावच्छेदकत्वेऽवृत्तित्वस्य दुवारत्वादिति। एवमवच्छिन्नत्वसम्बन्धावच्छिन्नस्वनिष्ठावच्छेदकताकप्रतियोगिताकभेदवत्वसम्बन्धेन साध्यतावच्छेदकत्ववृत्तिधमीवच्छिन्नाबच्छेद कत्वानिरूपितत्वम्प्रतियोगिताविशेषणमुभयस्थलसाधारणमत्राप्य. वच्छेदकत्व एव निरूपितत्वसम्बन्धावच्छिन्नस्वनिष्ठावच्छेदकताकमे दवत्त्वसम्बन्धेन वृत्तित्वम्प्रमेयावच्छिन्नावच्छेदकत्वकसाध्यतास्थलेव्याप्तिवारणायोपादेयं नच महानसीयवह्नित्ववतो विलक्षणप्रकारि तासम्बन्धेन साध्यतायां महानसीयवहिविषयकशानमहानसीयव ह्निविषयकमहानसीयवह्नित्वावच्छिन्नविषयकशानान्यतरत्वेऽतिब्याप्ति वह्नित्वत्वस्य महानसीयत्वनिष्ठावच्छेदकतायाम्महानसयित्वत्वस्य व. ह्नित्वनिष्ठावच्छेदकतायाम्वृत्तित्वादिति वाच्यं साध्यतावृत्तित्वस्यैव स्वनिरूपितावच्छेदकतानिरूपितत्वसम्बन्धावच्छिन्नस्वनिष्ठावच्छेद. कताकप्रतियोगिताकभेदवत्वसम्बन्धनावच्छेदकत्वे विवक्षितत्वात अत्रोभयस्थलसाधारणैकलक्षणद्वयेऽपि स्ववृत्तिभेदीयदण्डावच्छिन्न प्रतियोगितासम्बन्धेन घटसाधाकदण्डित्वे सद्धेतो दण्डावच्छिन्नाभा. वस्यैव लक्षणघटकतया प्रतिपन्नतया तदीयप्रतियोगितायामुक्तवि. शेषणबिरहादव्याप्तिरितिकेषाञ्चित्प्रलापोऽग्राह्यः दण्डिनिष्ठत व्यक्तित्वनिष्ठनिरवच्छिन्नावच्छेदकताकप्रतियोगिताकाभावस्यैव लक्षणघ टकत्वात् यदि कथञ्चिद्यत्र सद्धेतौ सावच्छिन्नावच्छेदकताकप्रतियो. गिताकाभावस्यैव लक्षणघटकत्त्वनान्यस्येत्येताशस्थल प्रसिद्धिर्भवि. प्यति भवतान्तदा यत्र साध्यतावच्छेदकतावच्छेदकतदितरोभयान: वच्छिन्नावच्छेदकताकप्रतियोगिताकाभावस्यैव सद्धेती लक्षणघट. कत्वन्तादृशस्थल प्रसिद्धिःकिन्न भविष्यत्यस्माकमिति ताहशस्थलक. ल्पना न उभाभ्यामप्युपरन्तव्यमेवेति चेन्मैवं प्रागेवलक्षणेक्यस्य दूषिः तत्वादिति । एतेन स्वावच्छदकतावच्छेदकतात्वावच्छिन्नप्रतियोगि. ताकपर्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकत्वसम्बन्धावच्छिन्नसाध्यत्वाभावव. दूपावृत्तित्वं प्रतियोगितायामुभयस्थलसाधारण्यायास्तु विशेषणं वृत्ति ताच स्वावच्छेदकतावच्छेदकतात्वावच्छिन्नपर्याप्स्यनुयोगितावच्छे दकत्वसम्बन्धेन अत्रोक्तसम्वन्धस्य वृत्त्यनियामकत्वेन प्रतियोगितान. वच्छेदकत्वे च प्रमीयविशेष्यताप्रतियोगिकस्वरूपसम्बन्धावच्छिन्नायाउक्तसम्बन्धावच्छिन्नसाध्यत्वनिष्ठप्रकारकारतानिरूपितविशेष्यत्वनि.
"Aho Shrutgyanam"