Page Text
________________
सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः ।
तानिरूपितताशावच्छेदकत्वाप्रसिच्या अव्याप्त्यापत्तरिति तत्तुच्छमुक्तप्रन्यासहतेलाधवाश्चोभयानवच्छिन्नत्वस्याविवक्षणीयत्वात् सा. ध्यतावच्छेदकताघटकसम्बन्धावच्छिन्नावच्छेदकत्वीयस्वरूपसम्बन्धा बछिनावच्छेदकत्वाभाये विक्षणीये सम्बन्धघटककावच्छेदकतायां सावच्छिन्नत्वस्य विशेषणीयतया वह्नयभावमादायाव्याप्तिवारणासम्भ. वातू एवञ्च रूपरवन्यूनवृत्तिजातिपदेन नीलत्वत्वपीतत्वत्वाधन्यतमविशिष्टजाति या नीलाद्यभावादे लत्यादिमदभावे तात्पर्य्यनातस्तदा दण्ज्यादावित्यादिपदेनेत्यादिग्रन्थविरोधः प्रतियोगितावच्छेदकता. यां साध्यतावच्छेदकताघटकसम्बन्धावच्छिन्नत्वकल्पे साध्यतानि. रूपितावच्छेदकताधिशिष्टान्यसंसर्गतानिरूपितत्वसाध्यतावच्छेदक. ताम्यापकत्वोभयाभावरूपमुक्तावच्छिलत्वं वाच्यं तथा च वह्नयभाववारणसम्भवोग्रन्थासङ्गत्यभावश्चेतिपरमार्थः वशिष्ट्यश्च स्वनिरूपितसंसर्गतानिरूपितावच्छेदकतावद्धावच्छिन्नत्वस्वसमानाधिकरणसावच्छिन्नावच्छेदकतानिरूपितत्वोभयसम्बन्धेन येतु वहयभा. धमादायाव्याप्तिवारणाय प्रतियोगिवैयधिकरण्यमेव साध्यतावच्छेदकावच्छिन्नाधिकरणत्वप्रतियोगिताश्रयाधिकरणात्वोभयाभावरूपम्वा. ध्यमिति वदन्ति तेऽपि प्रतियोगिताश्रयनिष्ठनिरूपकताकाधिकरणस्वप्रवेश प्रमेयावच्छिन्ननिरूपकतामादाय घटाभावस्यापि प्रतियोगिवै. यविकारण्यानरमा प्रतियोगित्वावच्छिन्नाधिकरणत्वप्रवेशे वह्निविषकमाने तद्विरहेण वह्नयभावस्यापि प्रतियोगिवैयधिकरण्यसम्भवः प्रमेयत्वावच्छिन्नावच्छेदकताकानरुपकतामादाय घटाभावस्य प्रतियो. गिवैयाधिकण्यानुपपत्या प्रतियोगितावच्छेदकनिष्ठावच्छेदकताकनिरुपकताकाधिकरणत्वनिवेशोऽपि हेय इति हेया कोचित्तु साध्य. तावच्छेदकतावच्छेदकातिरिक्तानवच्छिन्नावच्छेदकतायानरवच्छिमत्वसाध्यतावच्छेदकताव्यापकत्वोभयाभावरूपसावच्छिन्नत्वनिवेशा. न वह्नयभावमादायाव्याप्तिसम्भवो नवा वह्नित्वाश्रयवान्धूमादित्य. त्राव्याप्तिप्रसङ्ग इति प्राहुः ॥ ॥ अथात्र विशिष्टसाध्यतावच्छेदकस्थले शुद्धसाध्यतावच्छेदकस्थले च स्वानवच्छेदकानवच्छि. नत्वसम्बधेन साध्यतावच्छेदकताविशिष्टान्यसाध्यतावच्छेदकनि. ष्ठावच्छेदकत्वानिरूपितत्वमेव वाच्यं तावतैव महानसीयवृत्तिजातिमदभावस्य पटसमवेतत्वविशिष्ट जातिमदभावस्य च वारणसम्भ
"Aho Shrutgyanam"
| SR No. | 009520 |
| Book Title | Siddhanta Lakshan Tattvaloka |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmadattasuri |
| Publisher | Vidya Vilas Yantralaya |
| Publication Year | 1925 |
| Total Pages | 202 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 6 MB |