________________
सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः ।
३७
त्वादव्याप्तेः एवं च धूमाभावीयप्रतितियोगितायामयोगोलक निरू पितवृत्तितावच्छेदकताप्रतियोगिक पर्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकरूपावृत्तित्वसत्वेन धूमवान् वह्नेरित्यत्रातिव्याप्तिविरहेपि वह्निमान्वह्नि. विषयकमहान सीवह्निविषयकज्ञानान्यतरत्वेऽतिव्याप्तिः स्यादिति
तादृशानवच्छेदकत्वविशेषणमिति समादधति ते
च तादृशम
इकत्वं सा
तियोगितावच्छेदकतत्वावच्छिन्नपय्र्याप्यनुयोगितानवच्छे ध्यतावच्छेदकगतरूपे न निवेशनीयमित्यकारणकृतप्रतिज्ञा इति जानीमहे किश्चात्र प्रमेयवतस्तादात्म्येन साध्यतायाम्बाच्यत्वे हेत्वधिकरणनिरूपितप्रमेयावच्छिन्नवृत्तितावच्छेदकताप्रतियोगिकप
र्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकत्वस्यैव तत्तद्धर्म्मवृत्तित्वविशिष्टवच्छेदकतावच्छिन्नप्रतियोगित्वमादाय सर्वेष्वेकत्वेषु
सत्त्वादवच्छेदकभेदेनावच्छेदकताभेदे तु सुतरामेवेत्यत्र्याप्तिः उक्तयुक्त्या द्वित्वादीनामप्यवच्छेदकत्वेन वह्निमान्धूमादित्यादावपि नच वृत्तितावच्छेदकता विशिष्टप्रतियोगिताकपर्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकत्वम्बिवक्षणीय वैशिष्टयश्च स्वतादात्म्यस्व निरूपितत्वान्यतरसम्बन्धेन स्वविशिष्टावच्छेदकता त्वावच्छिन्नत्वसम्बन्धेन तथा च प्रमेयत्वसहितप्रमेयगतरूप एवावच्छेदकत्वमिति नाव्याप्तिरिति वाच्यम् तथापि ल्पने दोषोमावेनाव्याप्तितादवस्थ्यात् तच्छुक्कुमहानसीयवह्निमान्तउपवस्वादित्यत्र तच्छुक्लाभावम्महानसीय वहयवञ्चादायाव्याप्तेश्व तत्रशुक्लत्गत द्वित्वादीनान्तादशावच्छेदकता विशिष्टप्रतियोगिताकपर्थ्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकत्वविरहात् यदि चोक्तवृत्तिताया लाघप्रमेयवत्सा
प्रमेयत्वघटत्वादिगतैकत्वनृत्यन्यतमत्वेनैवावच्छेदकत्वक
वेन प्रमेयत्वरूपप्रमेयस्यैवावच्छेदकत्वङ्कल्यनीयमिति ध्यकेऽव्याप्तिविरहेण वृत्तितावच्छेदकता विशिष्ट प्रतियोगिता निवेशनीया एवञ्च विषयितया वह्नित्वविशिष्टसाध्यके वह्नयभाव. मादाय नाव्याप्तिरपीति विभाव्यते तदापि हेत्वधिकरणपर्वतादिनिरूपिताया घटत्वदिकालीनवाहेत्वावच्छिन्नवृत्तितायास्स्ववृत्तिवाच्यत्ववत्त्वादिसम्बन्धेन घटत्वाद्यवच्छिन्नवृत्तितायाश्चावच्छेदकत्वस्यैव घटत्वादिषु सत्त्वेन वह्निमान्धूमादित्यादी लक्षणासम्भवः वृत्तितायास्साक्षान्निरूपितत्वस्यावच्छेदकतायां साध्यतावच्छेदकताघटकसम्बन्धावच्छिन्नत्वस्य च प्रवेशेपि स्ववृत्तिवाच्यत्ववत्तासम्बन्धेन
"Aho Shrutgyanam"
न