________________
सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः ।
१८२
यवह्नद्यभावं
णाय साध्यतावच्छेदकधर्मातिरिक्तधर्मानवच्छिन्नत्व साध्यातावच्छे दकसम्बन्धातिरिक्तसम्बन्धानवच्छिन्नत्वोभयाभावस्य प्रवेशनयितया तत्रसम्बन्धत्वधर्म्मत्वयोः सार्थक्यस्यातिसुलभत्वमेवेति यदि महानसीयवहृषभावप्रतियोगितावारणाय साध्यतावच्छेदकतदितरोभयानवच्छिन्नत्वमेवप्रतियोगिताविशेषण न्तदापिसमवायिनः संयोगसमवायोभयसम्बन्धेन साध्यतायां घटत्वे संयोगिनउभयसम्बन्धेनाभावमादायाव्याप्तिवारणाय
संयोगसमवायोभयसम्बन्धेनवह्नयभावञ्चादायाप्तिबार
धर्म्मविधयावच्छिन्नत्वंप्रवेशेनीयमेव एवं
समवायिनः संयोगविशिष्टस्य संयोगेनसाध्यतायां घटत्वे साध्यस्यसमवायेनाभावमादायाव्याप्तिवारणाय सम्बन्धविधयावच्छिन्नत्वस्याव्यापाततः सार्थक्यंवोध्यमितिध्येयम् ॥ ० ॥
मेव
दधित्वविशिष्टप्रमेयवान् स्थूलदधित्वादिति, दधित्वविशिष्टेत्यव्याप्यवृत्तित्वसम्पत्यर्थे साध्यतावच्छेदक तादात्म्येनप्रमेयस्यव्या व्यवृत्तित्वा द्वैशिष्टयञ्च दधित्वाधिकरणसमवायनवृत्तित्वरूप ञ्चस्थूलपदन्दधिव्यणुकेव्यभिचारवारणार्थे । घटवृत्तित्वविशिष्टति सकपातायातं पूर्वतादृशद्रव्यत्वसाध्यकस्थललिखनात् अन्यथा विशे. षरूपेणसंसर्गत्वमन्तरेण तत्सार्थक्यस्यासम्भवेन तदभ्युपगमे दधिस्वविशिष्टप्रमेयवान् स्थूलदधित्वादित्यत्रा व्याप्तेरनुत्थानप्रसङ्गात् ।
विभावनीयमिति, भावनाषीजन्तु विशेषरूपेण संसर्गत्वाभ्युपगमेऽपि स्थलविशेषेऽव्याप्तिः साचयद्यत्सम्बन्धेनयद्धम्मविच्छिन्नान
धिरणमित्यादिलक्षणखण्डनव्याख्यानावसरेऽभिहितैवेति ॥ ० ॥
व्यापकतालक्षणातिव्याप्तिमपिपरिहरति यद्धम्मैत्रत्येति, नचला
ध्यतावच्छेदकसम्बन्धावच्छिन्नवृत्तितावच्छेदकत्वमेवलघुभूतम्बिशेवणमस्त्विति वाच्यम् । विशिष्ट धर्मावच्छिन्नाधेयत्वस्यानतिरिक्तत्वे गुणानुयोगिकसमवायेनगुप्णान्यत्वविशिष्टसत्वस्य द्रव्यत्वव्यापकत्वा
पत्तेरिति ॥
यद्वास्थावच्छेदकताघटकसम्बन्धेनेत्यादि, अथतादशप्रतियोगि तानिरूपितावच्छेदकतासामान्ये यत्सम्बन्धावच्छिन्नत्वं यद्धम्र्म्माक च्छिन्नत्वो भयाभावइत्येवलाघबाद्विवक्षणीयमितिचे नमेवं विशिष्टससा वान्जातेरित्यत्र म्पत्यर्थ स्वावच्छेदकतावच्छेदकतात्वावच्छिन्नप्रतियोगिताक पर्यापत्य.
विशिष्टसत्तावदभाषस्यप्रतियोगिवैयधिकरण्यसं
" Aho Shrutgyanam"