________________
सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः ।
च्छिन्नप्रतियोगितामिरूपकेतदुभयस्यैवसत्वेन साध्याभाषस्यलक्षणा. घटक्कतया ऽभावान्तरमादायातिन्याप्तिः एवंप्रतियोगिताया प्रतियोगिः स्वरुपत्वे संयोगेनवह्निसाध्यके संयोगाभावत्वेव्यभिचारिणि वह्निप्र. तियोगिकसम्बन्धत्ववातसयोगे संयोगाभावनिष्ठानुयोगितानिरूपितत्वस्य सत्वेनाभावान्तरमादायातिव्याप्ति रनुयोगितायाअनुयोगिस्वरूपत्वे संयोगेनवह्निसाध्यकसंयोगनिरूपिताधयतास्वेऽपिव्याभिचारिण्यतिष्याप्ति रतआहनिरुक्तप्रतियोगिकसम्वन्धत्वहत्वधिकरणय. स्किश्चिध्यक्त्यनुयोगिकसम्बन्धत्वोभयेति । - यत्रैकसंयोगव्यक्त्येति, । यत्रोपर्यधोभाषेनसंयुक्तौघटपटाधुपर्य। धोभावविनिमयेनान्योन्यमाधाराधेयभावम्भजेते तत्रोभयत्रैषोभयोविशिष्टबुद्धप्रमाणिकतया तस्यैकस्थापिसंयोगस्योभयानुयोगिकत्वमुभयप्रतियोगिकत्वञ्चाङ्गीकरणीयमिति तयोरेकस्यसंयोगेनसाध्य. त्वे तदुभयान्यतरत्वव्यभिचारिण्यतिव्याप्तिरत्रबोध्या न सूपर्यधोभा. यविरहेणसंयुक्ताङ्गल्याधुभयघटकैकसाध्यकतदुभयान्यतरस्व ताह. शसंयोगे प्रतिगित्वानुयोगित्वनिरूपकत्वावरहा दाधाराधेयभाबस्थ. लपवतत्त्वस्यभट्टाचार्यादिभिष्प्रदर्शितत्वादितिभावः ॥ अत्रयद्यपिसं. योगेनस्वस्यस्वस्मिन्विशिष्टयनुत्पत्या स्वनिष्ठप्रतियोगित्व स्वनिछानुयोगित्वयोःनिरूपयनिरूपकभावासंभवात्साध्यतावच्छेदकसंसर्ग तावच्छेदकधर्मावच्छिन्नसंसर्गताकानुयोगित्वेन यारशाभावप्रतियोगितावच्छेदकावच्छिन्नप्रतियोगिताकत्वहेत्वधिकरणयत्किञ्चिद्यक्तिनिष्ठत्वोभयाभावविवक्षणे संसर्गस्यैक्येऽपि संसर्गतायानिरूपकभेदेनाभनत्वे संसर्गताधम्मिकोभयाभावविवक्षणेवानातिव्याप्ति स्तथाप्यतएवेत्यादिग्रन्थासंगते स्साविवक्षानाहता । अतएवा नुपदमेवा. धिकरणताधामकोभयाभावआशय परित्वक्तः । यदिचसमवायसम्बन्धसाध्यवक्ष्यमाणातिव्याप्तियथाश्रुताभिप्रायणा तएवेतदस्वरसाद भयसाध्यकातिव्याप्तिम्बक्ष्यतीतियद्युच्यते तदाविवक्षणीयमेव तदिति। . ताशसम्बन्धेनघटादाप्यवृात्ततयेति, इदमत्रावध्ययम्-य. धपिनित्यज्ञानानुयोगिकविषयितयाघटादेाप्यवृत्तित्वमस्ति तथापिविषयितयाघटादेः प्रागुक्तपारिभाषिक व्याप्यवृप्सित्वन्नास्तीतिभवत्येवप्रतियोगिवैयधिकरण्यघटितलक्षणलक्ष्यत्वमिति नचैवमव्यासः कागतिरितिवाच्यं स्वरूपसम्बन्धनगगनादेवृत्तित्वपक्षे घटसाध्य
૨૨
"Aho Shrutgyanam"