________________
१७६
सिद्धान्तलक्षणतश्वालोकः ।
तियोगिकत्वस्यावच्छेदकत्वे
बेलाघवस्या त्स्यादपितस्योपादेयत्वं मव्याप्त्याहेयत्वञ्च तदेवना स्ति सामानाधिकण्यात्मकगुरुसम्बन्धस्यावच्छेदकताघटकत्वा स्म नाधिकावच्छेदकत्वस्य द्वित्वेविरहान चेतिचेन्न अद्रव्ये द्वित्वस्यापेक्षा बुद्धिविशेषविषयत्वरूपतया तस्या* वच्छेदकत्वे वहुष्व वच्छेदकत्वप्रसङ्गेन गौरवा दवच्छेदकत्ववाद्दुः ल्ये संसर्गतायाअपिवाहुल्येन सामानाधिकरण्यत्वावच्छिनैकगुरुसंसर्गताप्रवेशस्य गौरव सम्पादकत्वादिति ॥
द्वित्वस्यप्रतियोगितावच्छेदकतयाऽ प्रवेशेनलाघवमनुसृत्याशङ्कते नचेति, नचाभावलाघवमनुसृत्योक्तमितिवाच्यं सिद्धान्तेव्यापकस्व. पूर्वपक्षेव्यापकतारूपाभावस्य प्रतियोगितावच्छेदकः कोटौ तादृशप्रतियोगिकत्वत्वस्य प्रवेशेन साम्यादिति ॥
रूपाभावस्य
धूमवान्व न्हेरित्यादावतिव्याप्तिरिति, - ननु कालिक संयोगाभ्यां घटस्य तादात्म्येन च महाकालस्य साध्यतायाम्महाकालत्वे गगनादिप्रतियोगि के संयोगे तादात्म्येवा कालिकेनमहाकालवृत्तित्वसत्त्वेना भावाप्रसिद्ध्याऽव्याप्तिसम्भवेऽति व्याप्त्यभिधानमनुचितमिति चेत्सत्य मतिव्याप्तेष्प्रकारान्तरेणावार्यत्वमालोच्याभिधान मव्याप्तिस्तु साध्यतावच्छेदकसम्बन्धस्य संसर्गतानियामकोयस्संसर्गः तदतिरिक्त: सम्बन्धावच्छिन्नत्वस्य साध्यवनिरूपितत्वोभयाभावस्य वृत्तित्वनिष्ठ. स्य विवक्षयापिवारयितुं शक्यत इत्येतद्विशेषमालोच्यतदनभिधानमितिनसन्दर्भविरोधः । यद्वातिव्याप्तेस्साध्यतावच्छेदकावच्छिन्नप्रति योगिक साध्यतावच्छेदकसम्बन्धधम्मिको भयाभावघटितकल्पेऽपि सम्भवोऽव्याप्तेस्तुनेत्येतद्विशेषमालोच्यातिव्याप्त्यभिधाने न सन्दर्भ
विरोध इति ।
5
संसर्गतानियामकइति ॥ साध्यतावच्छेदकसम्बन्धावच्छिन्नप्र. कारतानिरूपितविशेष्यतासम्वन्धावच्छिन्नप्रमात्वावच्छिन्नकार्यतानिरूपितसाध्यतावच्छेदकसम्बन्धनिष्ठकारणतावच्छेदकइत्यर्थः । यद्वा
साध्यतावच्छेदकसम्बन्धनिष्ठ संसर्गताप्रयोजकवृत्तितावच्छेदकइत्य..
र्थः सचसमवायस्स्वरूपश्चेतिबोध्यम ॥
ननुपर्वतानुयोगिकस्वरूपाभावस्य स्वरूपेण साध्यातायां पर्वतत्वे साध्यतावच्छेदकसम्बन्धसामान्यान्तर्गते पर्वतानुयोगिक सम्बन्धत्ववतिस्वरूपेसाध्याभावात्मकत्वेन तत्प्रतियोगितावच्छेदकाभूतधर्म्माव
"Aho Shrutgyanam"