________________
ਉਪਦੇਸ਼ ਰਤਨ ਕੋਸ਼
ਦ
ਦ ਕ ਚਕ੍ਸ ੀ ਵੇਖੋ ।
ਕਰ । ਰਂਗ धंकं न पलो इज्जइ रूट्ठा वि भांति किं पिसुणा ।।४ ।।
ਸ਼ਲੋਕ 4 : ‘ਚਪਲਤਾ (ਤੜਕ-ਭੜਕ) ਨਾਲ ਨਾ ਚੱਲਣਾ, ਨਿੰਦਾ ਕਾਰਨ ਭੇਖ ਧਾਰਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਤਿਰਛੀ ਨਿਗਾਹ ਨਾ ਨਾਲ ਦੇਖਣਾ। ਅਜਿਹੇ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਧਾਰਕ ਦਾ ਨਿੰਦਕ, ਰੁੱਸ ਕੇ, ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਨਹੀਂ।
ਟੀਕਾ : ਧਰਮ ਤੇ ਆਚਰਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਬਾਹਰਲਾ ਵਿਵਹਾਰ ਠੀਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਚਾਲ ਤੜਕ ਭੜਕ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਬਹੁਰੂਪੀਆਂ ਵਾਂਗ ਕੱਪੜੇ ਨਹੀਂ ਬਦਲਣੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਵੇਕ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਤਿਰਛੀ ਨਿਗਾਹ ਨਾਲ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਨਿੰਦਾ ਦਾ ਪਾਤਰ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਨਿੰਦਕ ਵੀ ਉਸ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦਾ।
जियमिज्जइ नियजीहा अविआरिअं नेव किज्जएकज्जं ।
न कुलकम्मो अ लुप्पई कुविओ किं कुणइ कलिकालो ।। ५ ।।
ਸ਼ਲੋਕ 5: ‘ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਨੂੰ ਵੱਸ ਵਿਚ ਰੱਖੋ, ਕਦੇ ਬਿਨਾਂ ਸੋਚੇ ਵਿਚਾਰੇ
6
