________________
| ਕੀ ਇਹ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ ? ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ
ਕਿ ਇਹ ਆਦਮੀ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਪਿਤਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਪੁੱਤਰ ਹੈ । ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਭਾਈ ਹੈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਮਾਸਟਰ ਹੈ ! ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਪਣੀ ਆਪਣੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਚਾਚਾ, ਤਾਇਆ, ਮਾਮਾ, ਭਾਣਜਾ ਤੇ ਮਿੱਤਰ ਆਦਿ ਸਭ ਕੁਝ ਹੈ ! ਇਕ ਹੀ ਆਦਮੀ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਧਰਮ ਹਨ, ਪਰ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਸੇ ਪੁਤਰ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਭਾਈ, ਮਾਸਟਰ, ਚਾਚਾ, ਤਾਇਆ, ਭਾਣਜਾਂ, ਆਦਿ ਸੱਭ ਕੁੱਝ ਹੋਵੇ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ? ਇਹ ਪਦਾਰਥ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿਰੁਧ ਹੈ ।
| ਚੰਗਾਂ ਸਿਆਦਵਾਦ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਦਸੀਏ । ਇਕ ਆਦਮੀ ਕਾਫੀ ਉੱਚਾ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਆਖਦਾ ਹੈ :-“ਮੈਂ ਬੜਾ ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਦੇ ਹਾਂ ਕਿ (ਤੂੰ ਪਹਾੜ ਤੋਂ ਵੀ ਬੜਾ ਹੈਂ ? ਉਹ ਝੱਟ ਆਖਦਾ ਹੈ :“ਨਹੀਂ ਜਨਾਬ ! ਪਹਾੜ ਤੋਂ ਮੈਂ ਛੋਟਾ ਹਾਂ { ਮੈਂ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਬੜਾ ਹਾਂ ।” ਹੁਣ ਇਕ ਦੂਸਰਾਂ ਆਦਮੀ ਹੈ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਕੱਦ ਵਿੱਚ) ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ “ਮੈਂ ਛੋਟਾ ਹਾਂ । ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਦੇ ਹਾਂ “ਕੀ ਤੂੰ ਕੀੜੀ ਤੋਂ ਵੀ ਛੋਟਾ ਹੈ ? ਜਵਾਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ “ਨਹੀਂ ਜਨਾਬ, ਕੀੜੀ ਤੋਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਬੜਾ ਹਾਂ । ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਕੱਦਾਂ ਵਾਲੇ ਆਦਮੀਆਂ ਦੀ
[ ੭੦ ]