________________
ਮਲੈ ਗਿਰਿ, ਆਚਾਰੀਆ ਅਭੈ ਦੇਵ, ਉਪਾਧਿਆ ਯਸ਼ੋਵਿਜੇ, ਆਚਾਰਿਆ ਸਮੇਂ ਸੁੰਦਰ, ਆਚਾਰੀਆ ਕੁੰਦਕੂਦ, ਆਚਾਰੀਆ ਸਮੰਤ ਭੱਦਰ, ਆਚਾਰੀਆ ਯਤੀ ਵਰਿਸ਼ਵ, ਆਚਾਰੀਆ ਜਿਨ ਸੇਨ, ਆਚਾਰੀਆ ਸ਼ੁਭਚੰਦਰ, ਨੇਮੀ ਚੰਦਰ ਸਿਧਾਤ ਚਕਰਵਤੀ, ਅਕੰਲਕ ਦੇਵ, ਵਿਦਿਆਨੰਦ ਪੂਜਯਪਾਦ ਆਦਿ ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਦਵਾਨ ਪ੍ਰਵਕ ਆਚਾਰੀਆ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਯੋਗੀ ਆਚਾਰੀਆ ਦੇ ਨਾਉਂ ਵਰਨਣਯੋਗ ਹਨ।
ਸੋਲ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪ੍ਰਣ ਵੀਰ ਲੋਕਾ ਸ਼ਾਹ ਨੇ, ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗਾਵਤ ਕੀਤੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਆਚਾਰ ਦੀ ਕਠੋਰਤਾ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਿਕਰਮ ਸੰਮਤ 1666 ਵਿੱਚ ਆਚਾਰੀਆ ਜੀਵਰਾਜ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੋਪਾੜ ਵਿਖੇ ਕ੍ਰਿਆ ਦਵਾਰ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਕਰਾਂਤੀ) ਕੀਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਵ ਜੀ ਰਿਸ਼ੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ, ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦਾਸ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਕਿਆ ਦਵਾਰ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਸਭ ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਦੇ ਆਦਿ ਆਚਾਰੀਆ ਸਨ। ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀ ਫਿਰਕੇ ਨੇ ਖਾਲਸ ਆਡੰਬਰ ਰਹਿਤ ਆਰੰਬ-ਪਰਿਹਿ ਹਿੰਸਾ), ਰਹਿਤ, ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਾਧਨਾਂ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਫਿਰਕੇ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਜੋਤੀ ਪੁੰਜ ਆਚਾਰੀਆ ਹੋਏ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਫਿਰਕਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਵਰਧਮਾਨ ਸਥਾਨਕਵਾਸੀ ਜੈਨ ਮਣ ਸੰਘ ਦੇ ਨਾਉਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅਚਾਰੀਆ ਸ੍ਰੀ ਆਤਮਾ ਰਾਮ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਸਨ। ਫੇਰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੰਤ ਆਚਾਰੀਆ ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦ ਰਿਸ਼ੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਬਣੇ। 34 .
| ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀ ਫਿਰਕੇ ਦੇ ਆਚਾਰੀਆ ਸ੍ਰੀ ਰਘੂਨਾਥ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਇੱਕ ਚੋਲੇ ਭੀਖਣ ਜੀ ਸਨ। ਆਚਾਰ-ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਮੱਤਭੇਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਠਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਤੇਰਾਂ ਪੰਥ ਵਿਰਕਾ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਦੇ ਵਰਤਮਾਨ ਆਚਾਰੀਆ ਸ਼ੀ ਮਹਾਗਿਆ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਆਚਾਰਿਆ ਸ੍ਰੀ ਤੁਲਸੀ ਜੀ, ਹੁਣ ਇਸ ਫਿਰਕੇ ਦੇ ਗਣਾਧਿਪਤਿ ਹਨ।
ਅਨੇਕਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤ ਰਹਿਤ ਆਚਾਰੀਆ ਸਨ।
34. ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਵੇਤਾਂਬਰ ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀ ਜੈਨ ਮਣ ਸੰਘ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਦੇ ਤੀਸਰੇ ਆਚਾਰੀਆ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਮੂਲ ਲੇਖਕ ਪੂਜਯ ਸ੍ਰੀ ਦੇਵਿੰਦਰ ਮੁਨੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਹਨ। ਆਪ ਉਪਾਧਿਆ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰਮੂਨੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਚੇਲੇ ਹਨ। ਆਪ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ 350 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰੰਥ ਲਿਖੇ ਹਨ।
