________________
| ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਲ ਜੈਨ, ਬੁੱਧ, ਵੈਦਿਕ, ਇਸਲਾਮ, ਇਸਾਈ ਆਦਿ ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਕੇਵਲ ਇਸ ਲਈ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਧਰਮ ਮਾਰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਵਰਤਕ ਜਾਂ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਮਹਾਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਨਾਉ ਨਾਲ ਜਾਂ ਗ੍ਰੰਥ ਨਾਲ ਉਹ ਧਰਮ
ਸਿੱਧ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਿਵੇਂ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਬੁੱਧ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਦੱਸੇ ਹੋਏ ਰਾਹ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼। ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵੈਦਿਕ ਧਰਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਵੈਦਿਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਜਾਂ ਵੈਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜੋ ਸੱਚ, ਸ਼ੀਲ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਚਰਨ ਕਰਨਾ ਵੈਦਿਕ ਧਰਮ ਹੈ। ਇਸ ਕਰ ਜੈਨ ਧਰਮ ਆਖਣ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ, ਜਿਨ ਭਗਵਾਨ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਹੋਇਆ ਆਤਮ ਕਲਿਆਣ ਦਾ ਜੋ ਮਾਰਗ ਹੈ ਆਤਮ ਸ਼ੁੱਧੀ ਦੀ ਜੋ ਸਾਧਨਾ ਹੈ ਉਹ ਜੈਨ ਧਰਮ ਹੈ।
ਜੈਨ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ:
ਜੈਨ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਮੂਲ ‘ਜਿਨ` ਹੈ। ਜਿਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਵਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤਨ ਵਾਲਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਅਪਣੀਆਂ ਇੰਦਰੀਆਂ ਨੂੰ, ਹੰਕਾਰ ਅਤੇ ਮੋਹ ਨੂੰ ਵਾਸਨਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਹੈ, ਰਾਗ ਦਵੇਸ਼ ਦੀ ਵਿਰਤੀ ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਈ ਹੈ, ਭਾਵ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਆਪ ‘ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਆਤਮਾ ਦੇ ਅਗਿਆਨ, ਮੋਹ ਆਦਿ ਵਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਕੇ, ਸੰਪੂਰਨ ਵਿਕਾਰ ਰਹਿਤ ਅਵਸਥਾ, ਵੀਰਾਗਤਾ ਅਤੇ ਸਰਬੱਗਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਈ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਮਹਾਨ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਿਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ ਨੂੰ ਅਰਿਹੰਤ ਵੀ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਜਿਨ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ ਨਹੀਂ ਜਿਨ ਆਤਮਾ ਦੀ ਪੂਰਨ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਤੇ ਪਰਮ ਚੇਤਨ ਸੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਸ ਆਤਮਾ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਉਹ ਜਿਨ ਅਖਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਿਨ, ਵੀਰਾਗ, ਸਰਵਾਂਗ ਆਤਮਾ ਦੁਆਰਾ ਫਰਮਾਇਆ, ਆਤਮ ਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਜੋ ਮਾਰਗ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਜੈਨ ਧਰਮ ਆਖਦੇ ਹਾਂ। | ਇਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਦੋਹਾਂ ਪ੍ਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਆਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਨ ਰਾਹੀਂ ਆਖਿਆ / ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਧਰਮ ਜੈਨ ਧਰਮ ਅਤੇ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ
