________________
ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਚੇਲ (ਕੱਪੜੇ ਰਹਿਤ) ਅਤੇ ਸਚੇਲਕ ਦੋਹੇਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਮੁਨੀ ਉਸ ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਟਕਰਾਉ ਜਾਂ ਸੰਘਰਸ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਅਤੇ ਗਨਧਰ ਸਵਾਮੀ, ਅਚਾਰਿਆ ਜੰਬੁ ਸਵਾਮੀ ਤੱਕ ਤਾਂ ਸੰਪੂਰਨ ਸ਼ਮਣ ਸਿੰਘ ਇਕ ਡੋਰੀ ਵਿੱਚ ਬੰਣਿਆ ਰਿਹਾ ਪਰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਸਦੀਆਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਮਣ ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਦੋ ਭੇਦ ਖੜੇ ਹੋ ਗਏ। ਕੁੱਝ ਮੁਨੀ ਕੱਪੜੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲੱਗੇ, ਇਕ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਪਣਾ ਫਿਰਕਾ ਵੀ ਖੜਾ ਕਰ ਲਿਆ ਤੱਦ ਤੋਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਸ਼ੁਮਣ ਸਿੰਘ ਸਵੇਤਾਂਬਰ - ਦਿਗੰਬਰ ਦੋ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। | ਸਵੇਤਾਂਬਰ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੋਲੀ ਹੋਲੀ ਹੋਰ ਮਤ ਫਿਰਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਗਏ। ਅਨੇਕ ਕਾਰਨਾਂ ਤੋਂ ਸਾਧੂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਆਚਰਨ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ, ਆਡੰਬਰ, ਵਿਖਾਵਾ, ਰਾਜ ਸੱਤਾ ਦਾ ਸੁੱਖ ਭੋਗ ਆਦਿ ਆਦਤਾਂ ਘਰ ਕਰਨ ਲੱਗੀਆਂ। ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਕੁਝ ਕਠੋਰ ਆਚਰਨ ਪਾਲਕ ਅਚਾਰਿਆਵਾਂ ਨੇ ਮੁਨੀ ਦੇ ਆਚਰਨ ਵਿੱਚ ਆਈ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਦੁਬਾਰਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਾਰਗ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਮੁਨੀ ਧਰਮ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। | ਹੋਲੀ ਹੋਲੀ ਸਵੇਤਾਂਬਰ ਮਣ ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਤਪਾਠੱਛ, ਅੰਚਲਗੱਛ, ਖਤਰਗੱਛ ਆਦਿ ਅਨੇਕ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਉਪ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਬਣ ਗਈਆਂ ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਅਨੇਕਾਂ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਨਿਕਲੀਆਂ। ਅੱਜ ਤਾਂ ਅਨੇਕਾਂ ਗੱਛ ਅਤੇ ਫਿਰਕੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜੈਨ ਮਣ ਸੰਘ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸਥਾਨਕਵਾਸੀ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਦਾ ਆਰੰਭ
ਵਿਕਰਮ ਦੀ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਲੁੱਕਾਸ਼ਾਹ ਨਾਉ ਦੇ ਇਕ ਚੰਗੇ ਜੈਨ ਹਿਸਥ ਨੇ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਵਾਜ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁੱਝ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਕੇ ਸਾਧੂ ਦੀਖਿਆ
60
