________________
ਭਾਰਤੀ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕਤੀ: | 157 ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ।
1. ਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਤਿਮਾ – ਸੱਮਿਅਕ ਸ਼ਰਧਾ (ਸਹੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ) 2. ਵਰਤ ਤਿਮਾ – ਸਾਧਕ ਪੰਜ ਅਣਵਰਤਾਂ, ਤਿੰਨ ਗੁਣਵਰਤਾਂ ਅਤੇ
ਚਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਰਤਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਅਣੁਕੰਪਾ
(ਰਹਿਮ ਦਿਲੀ) ਆਦਿ ਗੁਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 3. ਸਮਾਇਕ ਪ੍ਰਮਾ - ਸਾਧਕ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਇੱਕ
ਇੱਕ ਮਹੂਰਤ ਸਮਾਇਕ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਇਕ ਅਤੇ ਦੇਸ਼
ਅਵਕਾਸ਼ਿਕ ਵਰਤ ਦਾ ਸਹੀ ਪਾਲਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। 4. ਪੋਸ਼ਧ ਤਿਮਾ - ਅਸ਼ਟਮੀ - ਚੋਦਸ਼ ਆਦਿ ਤਿਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਰਤ
ਕਰਨਾ। 5. ਸਚਿੱਤ ਤਿਆਗ ਤਿਮਾ - ਸਚਿੱਤ (ਕੱਚੇ ਜਾਂ ਹਰੇ) ਫਲ, ਫੁੱਲ
ਬਨਸਪਤੀਆਂ ਦਾ ਭੋਜਨ ਨਾ ਕਰਨਾ। 6. ਰਾਤਰੀ ਭਗਤੀ ਤਿਆਗ ਤਿਮਾ – ਰਾਤ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਨਾ ਕਰਨਾ। 7. ਬ੍ਰੜ੍ਹਮਚਰਜ ਤਿਮਾ - ਬੁੜ੍ਹਮਚਰਜ ਵਰਤ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨਾ। 8. ਆਰੰਭ ਤਿਆਗ ਪ੍ਰਤਿਮਾ - ਸੰਸਾਰਿਕ ਧੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ। 9. ਰੀਹਿ ਤਿਆਗ ਪ੍ਰਤਿਮਾ – ਸੰਸਾਰਿਕ ਬੰਧਨਾ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ। 10. ਉਦ੍ਰਿਸ਼ਟ ਤਿਆਗ ਤਿਮਾ - ਆਪਣੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਭੋਜਨ ਦਾ
ਤਿਆਗ ਕਰਨਾ। 11. ਮਣਭੁਤ ਤਿਮਾ – ਮੁਨੀ ਦੀ ਸਾਧਨਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ। 105
ਆਖਰੀ ਤਿਮਾ ਵਿੱਚ ਸਾਧਕ ਮੁਨੀ ਵਰਗਾ ਆਚਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਪੱਥ ਦੀ ਸਾਧਨਾ ਵਿੱਚ ਜੁਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਉਹ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਮੂਲ ਸਿਧਾਂਤ ਅਹਿੰਸਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣਭੂਤ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਮਣ ਨਹੀਂ ਪਰ ਉਹ ਸਾਧੂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਨਾ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲਾ ਅਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਸੱਮਿਅਕ ਚਰਿੱਤਰ ਦੇ ਹਰ ਸਿਧਾਂਤ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, “ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮੈਂ ਦੁੱਖ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਕਿਸੇ ਵੀ
