________________
ਭਾਰਤੀ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕਤੀ: | 155 ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ।
10. ਸੁਖਮ ਸੰਪਯ ਗੁਣਸਥਾਨ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਧੁਲੇ ਹੋਏ ਕਸੂਮੀ ਕੱਪੜੇ ਤੇ ਮੈਲ ਸੂਖਮ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜੋ ਜੀਵ ਅਤਿਅੰਤ ਸੂਖਮ ਰਾਗ - ਲੋਭ ਕਸ਼ਾਏ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਖਮ ਸੰਪਰਾਯ ਨਾਮ ਦਾ 10ਵਾਂ ਗੁਣਸਥਾਨ ਵਰਤੀ ਜੀਵ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਡਾ: ਟਾਟੀਆ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ, “ਇਹ ਸੂਖਮ ਲੋਭ ਸਰੀਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਅਵਚੇਤਨ ਮਨ ਦੀ ਲਗਾਉ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਕ ਉਪਲਬਧੀ ਪਾ ਲਈ ਹੈ।”102
11. ਉਪਸ਼ਾਂਤ ਕਸ਼ਾਏ ਗੁਣਸਥਾਨ | ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਸੰਪੂਰਨ ਮੋਹਨੀਆਂ ਕਰਣ ਦਾ ਉਪਸ਼ਮ ਹੋ ਜਾਣ ਤੇ ਪਰਿਣਾਮ ਨਿਰਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵੀਰਾਗਤਾ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਗਿਆਨ ਵਰਣ ਦਾ ਉਦੈ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਛੱਦਮੱਸਤ ਵੀਰਾਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਪਸ਼ਮਿਕ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਕ ਭਾਵ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਭਾਵ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੁੱਧ ਹੋਣ ਤੇ 12ਵਾਂ ਗੁਣਸਥਾਨ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਜੀਵ ਵੀਰਾਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਪਤਿਤ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਹੇਠਲੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅੰਤ ਮਹੂਰਤ ਹੈ।
12. ਕਸ਼ੀਨ ਕਸ਼ਾਏ ਗੁਣਸਥਾਨ | ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਮੋਹਨੀਆਂ ਕਰਮ ਪੂਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਧਕ ਫਟਿਕ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਨਿਰਮਲ ਪਾਤਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀਰਾਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 11ਵਾਂ ਗੁਣਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਰਾਗ ਛੱਦਮਸਤ ਸੀ ਇੱਥੇ ਉਹ ਵੀਰਾ ਛੱਦਮਸਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਉਹ ਅੰਤਰ ਮਹੂਰਤ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੇਵਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
13. ਸੰਯੋਗ ਕੇਵਲੀ ਗੁਣਸਥਾਨ | ਇਹ ਤੀਰਥੰਕਰ ਜਾਂ ਅਰਹਤ ਅਵਸਥਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਘਾਤੀ ਕਰਮਾਂ ਦੀਆਂ 5 ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁੱਲ 52 ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣ ਤੇ ਅੰਨਤ ਗਿਆਨ ਦਰਸ਼ਨ ਚਰਿੱਤਰ ਅਤੇ ਵੀਰਜ ਵਾਲਾ ਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ
