________________
ਭਾਰਤੀ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕਤੀ: | 141 ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ
ਅੱਠ ਮੂਲ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ - ਪੰਜ ਅਣਵਰਤ ਦਾ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ, ਮਾਸ, ਸ਼ਹਿਦ ਦਾ ਤਿਆਗ। 70 ਪੰਜ ਅਣੂਵਰਤ ਹਨ - ਅਹਿੰਸਾ, ਸੱਚ, ਚੋਰੀ ਨਾ ਕਰਨਾ, ਮਚਰਜ ਅਤੇ ਅਪਰੀਹਿ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਦੇਸ਼ (ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ) ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ।
ਇਹਨਾਂ ਪੰਜ ਅਣੂਵਰਤਾਂ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਰਤ ਹਨ - ਗੁਣਵਰਤ ਜੋ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੱਦ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਘੁੰਮਣ ਤੇ ਅੰਕੁਸ਼ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਰਤ ਹਨ ਜੋ ਆਤਮਾ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਤੇ ਬਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਤੇਜ਼ ਗੁਣਵਰਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਸਾਦਯ (ਪਾਪਕਾਰੀ) ਕੰਮ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਚਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਰਤ ਸਾਮਾਇਕ, ਪੋਸ਼ਧੋ ਉਪਵਾਸ, ਉਪਭੋਗ ਪਰੀਭੋਗ ਪਰੀਮਾਨ (ਸੀਮਾ ਹੱਦ) ਅਤੇ ਅਤਿਥੀ ਸਮਵਿਭਾਗ (ਮਹਿਮਾਨ ਜਾਂ ਸਾਧੂ ਦਾ ਭੋਜਨ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਸਵਾਗਤ), ਜਾਂ ਦਾਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹਨ। ਇਹ ਚਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਰਤ ਆਤਮਾ ਦੀ ਅੰਦਰਲੀ ਸ਼ੁੱਧੀ ਤੇ ਬਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਸਮੰਤਭੱਦਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਣਵਰਤਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਅਣੂਵਰਤਾਂ ਦੇ ਗੁਣਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਗੁਣ ਵਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਵਰਤਾਂ ਦੇ ਪਾਲਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ੁੱਧੀ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਗੁਣ ਵਰਤਾਂ ਅਤੇ ਅਣੂ ਵਰਤਾਂ ਦੇ ਪਾਲਣ ਨਾਲ ਸ਼ਾਵਕ ਮਹਾਂ ਵਰਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਗੁਣ ਨਾਲ ਉੱਪਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਸਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਵਕ ਮਰਨ ਤੱਕ ਸੂਖਮ ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਨਿਵਰਤੀ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਮਰਿਆਦਾ ਕਰਕੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਜਾਣ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਆ ਮਹਾਂ ਵਰਤਾਂ ਦੇ ਪਾਲਣ ਦੇ ਰਾਹ ਨੂੰ ਪੱਧਰਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਜੈਨ ਗ੍ਰੰਥ ਇਹਨਾਂ ਵਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਣ ਦੇ ਲਈ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਮਾਰਗਾਂ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।73 ਜੈਨ ਸਾਧੂ ਅਤੇ ਉਪਾਸ਼ਕ ਵਰਗ ਨੂੰ ਹਿੰਸਾ, ਝੂਠ, ਚੋਰੀ, ਕੁਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਪਰੀ ਹਿ ਜਿਹੇ ਪਾਪਾਂ ਦੇ ਬੁਰੇ ਸਿੱਟੇ ਤੋਂ ਜਾਣੁ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਜੋ ਅਸ਼ੁਭ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਵੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। 74 ਇਸ ਲਈ ਸੱਮੁਚੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨਾਲ
