________________
2. ਅਨਾਭਿਗ੍ਰਹਿਕ ਮਿੱਥਿਆਤਵ - ਗੁਣ ਦੋਸ਼ ਗੁਣ ਦੋਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਕੀਤੇ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਸਮਾਨ ਸਮਝਣਾ।
3. ਸੰਸ਼ਯਿਤ ਮਿੱਥਿਆਤਵ - ਦੇਵ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੇ ਸਵਰੂਪ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ੱਕ
ਵਾਲੀ ਬੁੱਧੀ ਰੱਖਣਾ।
4. ਅਭਿਨਿਵੇਸ਼ਿਕ ਮਿੱਥਿਆਤਵ
ਭਾਰਤੀ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕਤੀ: | 122
ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ
-
—
ਆਪਣੀ ਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਝੂਠਾ ਸਮਝ ਲੈਣ
ਤੇ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਪਕੜ ਕੇ ਰੱਖਣਾ। 5. ਅਨਾਭੋਗਿਕ ਮਿੱਥਿਆਤਵ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਿਆਨ ਦੀ ਘਾਟ ਵਿੱਚ ਅਰਥਾਤ ਮੋਹ ਦੀ ਪ੍ਰਬਲ ਅਵੱਸਥਾ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੋਈ ਮੂਰਖਤਾ। ਮਿੱਥਿਆਤਵ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰੁਕਾਵਟ ਵਾਲਾ ਤੱਤਵ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਇਹ ਇਕ ਬੀਜ ਹੈ। ਇਹ ਅਨਾਦੀ ਹੈ ਜੋ ਆਤਮਾ ਦੇ ਮੂਲ ਸਵਰੂਪ ਨੂੰ ਢੱਕ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਤੱਕ ਮਿੱਥਿਆਤਵ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਮਿੱਥਿਆਤਵ ਦਾ ਉਲਟ ਸਮਿਅਕਤਵ ਹੈ ਜੋ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਾਧਨ ਹੈ I
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਸੀਂ ਵੇਖ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸੰਸਾਰੀ ਜੀਵ ਦੇ ਬੰਧ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਮਿੱਥਿਆਤਵ, ਅਵਿਰਤਿ, ਪ੍ਰਮਾਦ, ਕਸ਼ਾਏ ਅਤੇ ਯੋਗ। ਆਤਮਾ ਇਹਨਾਂ ਪੰਜ ਮਿੱਥਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਡੂੰਘੇ ਪੁਦਗਲਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ। 1. ਪੰਜ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਅਵਿਰਤੀ ਰਾਹੀਂ ਹਿੰਸਾ, ਝੂਠ, ਚੋਰੀ, ਕੁਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਪਰੀਗ੍ਰਹਿ। 2. ਪੰਦਰਾਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਦ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਚਾਰ ਗ੍ਰਹਿਨੀ ਕਥਾਵਾਂ ਰਾਜਾ, ਰਾਜ, ਇਸਤਰੀ, ਭੋਜਨ। 3. ਚਾਰ ਵਿਕਾਰੀ ਭਾਵਾਂ ਦੇ ਕ੍ਰੋਧ, ਮਾਨ, ਮਾਇਆ, ਲੋਭ। 4. ਪੰਜ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਸਪਰਸ਼, ਰਸਨਾ, ਪ੍ਰਾਣ, ਚਕਸ਼ੂ ਅਤੇ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਨਿੰਦਾ ਤੇ ਲਗਾਓ। 5. ਚਾਰ ਕਸ਼ਾਏ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਕ੍ਰੋਧ, ਮਾਨ, ਮਾਇਆ, ਲੋਭ। 6. ਯੋਗ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਮਨ, ਵਚਨ, ਕਾਇਆ।
ਆਖਣਾ ਰਾਹੀਂ
-
