________________
ਹੁਣ ਅਪਣੇ ਸਾਹ ਨਾਲ, ਸੋਹੀ ਦੀ ਆਵਾਜ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦਿਉ । ਸਾਹ ਅੰਦਰ ਜਾਵੇ ਤਾਂ “ਸੋ’ ਤੇ ਬਾਹਰ ਗਿਆ ਤਾਂ ‘ਹੰ` ਸਹਿਜ ਸੁਭਾਵਿਕ ਸਾਹ ਚੱਲੇ, ਤੁਸੀਂ ਬੋਲੋਗੇ ਨਹੀਂ, ਮਾਨਸਿਕ ਕਲਪਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ‘ਸੋਹ` ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਜੋੜੋਗੇ।
ਸੋਹੰ, ਸੋਹ, ਸੋਹੰ.........।
“ਸੋ ਭਾਵ ਉਹ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ‘ਹੈ ਅਰਥਾਤ ਮੈਂ। ਜੋ ਉਹ ਹੈ, ਉਹ ਹੀ ਮੈਂ ਹਾਂ। ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਵਿੱਚ ਮੌਲਿਕ ਭੇਦ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸ਼ਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਇਕ ਇਕ ਜੀਵ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਆਤਮ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਅਲਗ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਸ਼ੁੱਧ ਆਤਮ ਦਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭੇਦ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਕੇਵਲ ਗਿਆਤਾ (ਜਾਣਨ ਵਾਲੇ) ਅਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾ ਵੇਖਣ ਵਾਲੇ ਹਾਂ।
ਜੀਵ ਤੁਹਾਡੀ ਆਤਮਾ ਹੈ, ਅਜੀਵ ਤੁਹਾਡੀ ਅਪਣਾ ਸਰੀਰ ਹੈ। ਜੀਵ ਨੂੰ ਜੀਵ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਤੁਸੀਂ ਸੱਚ ਦੇ ਰਸਤੇ ਤੇ ਅੱਗੇ ਵੱਧਦੇ ਹੋ। ਅਜੀਵ ਨੂੰ ਜੀਵ ਮਨਦੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਝੂਠ ਦੇ ਰਾਹ ਤੇ ਅੱਗੇ ਵੱਧਦੇ ਹੋ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਮਿਥਿਆਤੱਵ (ਅਗਿਆਨ) ਅਤੇ ਅਵਿੱਦਿਆ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੱਚ ਨੂੰ ਸੱਚ ਮੰਨਣ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਵੀਰਾਗਤਾ ਵੱਲ ਅਤੇ ਮੋਕਸ਼ ਵੱਲ ਅੱਗੇ ਵੱਧਦੇ ਹਾਂ। ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਸੱਚ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਆਤਮਾ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਝੂਠ ਹੈ ਮੈਂ ਸਰੀਰ ਹਾਂ, ਮਨ ਹਾਂ, ਅਵਿੱਦਿਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਸੱਚ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਅਪਣੀ ਆਤਮਾ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਪਣੇ ਪਰਮ ਚੇ ਸ਼ੁੱਧ ਆਤਮ ਸਵਰੂਪ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਵੋ।
ਭਗਵਾਨ ਕਿਸੇ ਮੰਦਿਰ, ਮਸਜਿਦ, ਗੁਰਦੁਆਰੇ, ਪਾਠ, ਮੰਤਰ, ਜੱਪ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲਈ ਮੰਤਰ, ਪਾਠ ਜਾਂ ਜਪ ਆਦਿ ਸਾਧਨ ਹਨ। ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਸਭ ਕੁੱਝ ਹੋ। ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੀ ਉਹਨਾਂ ਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕ ਸਰਲ ਅਤੇ ਉੱਤਮ ਵਿਧੀ ਹੈ ਜੋ ਆਤਮਾ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।
ਆਤਮ ਧਿਆਨ
81
