________________
४४०
दशाश्रुतस्कन्धमत्र छाया-ततः ग्वलु स भगवान अहन भवति जिनः केवली पर्वतः सर्वदर्शी स देवमनुजासुरायां यावद् वहनि वर्षाणि केलिपर्यायं पालयति, पालयित्वा आत्मन आयुःशेषम् आभोगयति, आभोगयित्वा भनः प्रत्याग्व्यानि, मत्याख्याप बनि भक्तानि अनशनया छिनत्ति, छिच्चा ततः पश्चात् चरमरुच्छ्वासनिःश्वासैः सिद्धयति यावत्सर्वदुःग्वानामन्तं करोति || मः ५७ ॥
टीका-'तए णं'-इत्यादि । नतः केवलज्ञानकेवलदर्शनपादर्भावानन्तरं खलु-निश्चयेन सः अनगारो भगवान अर्हन् अत्म्वरूपी भवति, पुनः जिनः -वीतरागः केवली केवलज्ञान केवलदर्शनवान् भवति, ततः स सर्वनाजीवाजीवादिसर्वद्रव्यपर्यायज्ञाता सर्वदर्शी-सर्वद्रव्यपर्यायद्रष्टा मन म देवमनुनामुरायां -देवमनुष्यासुरसहितायां समायां मध्यगतो धर्ममाख्यानि यावत् सर्वभावान जानन् पश्यन् विहरति । सर्वभावान-उत्पादन्य यौव्यलक्षणान द्रव्यगुणपर्यायान् जानन्-सम्यगवगच्छन् पश्यन् करतलगतमौक्तिकवदवलोकयन् विहरतिआस्ते । तथा वहनि वर्षाणि केवलिपर्याय पालयति, पालयित्वा आत्मनः स्वस्य आयुःशेपम् अवशिष्टमायुः आभोगयति = केवलज्ञानेन जानाति, ज्ञात्वा कहते हैं-' तए णं से' इत्यादि ।
केवलज्ञान और केवलदर्शन का प्रादुर्भाव होने पर वे अनगार भगवान अरिहन्त होजाते हैं । फिर वे जिन वीतराग, केवली केवलज्ञान केवलदर्शन वाले, सर्वज्ञ - जीव अजीव आदि सर्वव्यपर्याय के ज्ञाता, और सर्वर्दशी-सर्वद्रव्यपर्याय को देखने वाले होते हैं । वे देव मनुष्य और असुरों की परिषद में विराजमान होकर अमोघधारा से धर्मदेशना देते हैं, उप्ताद-व्यय-ध्रौव्यलक्षण द्रव्यगुणपर्याय को हथेली में रहे हुए मोती के समान देखते हैं। इस प्रकार बहुत वर्षों तक केवलिपर्याय का पालन करके अपनी अव'तए णं से ' त्या
કેવલજ્ઞાન અને કેવલદર્શનનો પ્રાદુર્ભાવ થતા તે અનગાર ભગવાન અરિહન્ત થઈ જાય છે. પછી તે જિન–વીતરાગ કેવલી-કેવલજ્ઞાન કેવલદર્શનવાળા સર્વજ્ઞ-જીવ અજીવ આદિ સર્વ દ્રવ્ય પર્યાયના જ્ઞાતા અને સર્વદશ-સર્વદ્રવ્યપર્યાયને જોવાવાળા થાય છે તેઓ દેવ મનુષ્ય તથા અસુરની પરિષદ્દમાં વિરાજમાન થઈને અમેઘ ધારાથી ધર્મદેશના દે છે. ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રૌવ્યલક્ષણ દ્રવ્યગુણુપર્યાયને હથેળીમાં રાખેલાં મેતીની પેઠે જુએ છે એ પ્રકારે ઘણું વર્ષો સુધી કેવલિપર્યાયનું પાલન કરીને પિતાની
