________________
मुनिहर्षिणी टीका अ. ७ भिक्षुप्रतिमाधारिकल्पवर्णनम् - २८१ पार्श्वशायिनः नैषेधिकस्य पूताच्या भूमावुपविष्टस्य वा तस्य स्थान कायोत्सर्ग स्थातुं कर्तुं कल्पते । तत्र-तस्मिन् स्थाने यदि दिव्याः देवसम्बन्धिनः, मानुपाः मनुष्यसम्बन्धिनः, तिर्यज्योनिकाः पशुपक्षिसदिसम्बन्धिनो वा उपसर्गाः समुत्पचेरन-समुपतिष्ठेरन् । ससुत्पन्नाः सन्तस्ते खलु देवादिकृता उपसर्गास्त प्रचालयेयुः स्थानाद् ध्यानाद्वा पृथक्कुर्युः वा प्रपातयेयुः= स्थानाद् ध्यानाद्वा सावलयेयुस्तदा तस्य स्थानाद् ध्यानाहा प्रचलितु =पृथग्भवितु वा ततः प्रपतितुंमच्यवितु न कल्पते । तत्र-प्रतिमाराधनसमये खलु उच्चारमस्त्रवणे उद्वाधेयातां-पपीडयेयातां तदा तस्य न कल्पते उच्चारप्रस्रवणे अवग्रहातु प्रतिरोधयितु किन्तु पूर्वप्रतिखिते-पूर्वनिरीक्षिते स्थण्डिले परिष्ठापयितुं कल्पते । तदनु तस्य भिक्षोः यथाविधि-शास्त्रोक्तविधिना एवं स्थानं कायोत्सर्ग स्थातुकत्तु कल्पते । एवम्-उक्तलक्षणा खलु एषा इयम् प्रथमा-सप्तरात्रिंदिवासु तिसृषु भिक्षुप्रतिमासु आद्या सप्तरात्रिंदिवा-अष्टमी-भिक्षुप्रतिमा । एतां यथासूत्रं चित्तसोना १, पाश्चिक-एक पसवाडे से सोना २, नैषेधिक-पुत-बैठकजमोन पर लगाकर बैठना ३ । इन तीन आसनों से कायोत्सर्गरूप में रहे । वहा देव मनुष्य तियेंच सम्बन्धी उपसर्ग यदि उसको कायोत्सर्ग से 'पयालिज्ज-चलायमान करे, 'पवाडिज्ज -पतित करे तो वह उस ध्यान से चलायमान नहीं होवे तथा पतित नहीं होवे । यदि कायोत्सर्ग के समय मल-मूत्र की बाधा उत्पन्न हो तो उसे न रोके, किन्तु पहले प्रतिलेखन की गई भूमि पर उसका उत्सर्गत्याग कर फिर यथाविधि अपने आसन पर आकर कायोत्सर्म में स्थित रहे । इस प्रकार प्रत्येक सातअहोरात्र-सातदिनरात की तीन भिक्षुप्रतिमाओं में यह प्रथम सातअहोरात्र-राप्ताह की-आठवीं-प्रतिमा यित्ता सुषु १, पाकि -मे ५७ सुसु २. पेधिक-धुत-8 भान ५२ ॥વીને બેસવું ૩, આ ત્રણ આસનથી કાર્યોત્સરૂપમાં રહે ત્યા દેવ, મનુષ્ય તિર્યંચसभी S५सने तने आयोत्सना 'पयालिज्ज' यतायभान ४२, 'पवाडिज्ज' પતિત કરે તો તે પિતાના ધ્યાનથી ચલાયમાન ન થાય તથા પતિત ન થાય જે કાયોત્સર્ગને સમયે મલ-મૂત્રની બાધા ઉત્પન્ન થાય તો તે રોકે નહિં કિન્તુ પહેલાં પ્રતિલેખન કરાયેલો ભૂમિ પર તેનો ઉત્સર્ગ =ત્યાગ કરીને પછી યથાવિધિ પિતાના આસન પર આવીને કાર્યોત્સર્ગમાં સ્થિત રહે આ પ્રકારે પ્રત્યેક સાત અહોરાત્ર (६वस-रात)नी र निक्षुप्रतिभासभामा प्रथम सात मात्र (ताड)- मा8भी