Page Text
________________
मुनिहर्पिणी टीका अ. ६ उपासकपतिमावर्णनम्
तस्यैव प्रत्याख्यानं कर्तुमुचितम् । अनेनैवाशयेन भगवता सामायिकप्रतिज्ञायामुपदिष्टम् - " करेमि भंते सामाइयं सावज्जं जोगं पच्चक्खामि जाव नियमं पज्जुवासामि दुविहं - तिविहेणं न करेमि न कारयेमि" इत्यादि, तत्र स्वयंकृतस्यैव सावद्ययोगस्यादौ प्रत्याख्यानविधानाय पूर्व ' न करेमि ' इत्येवोपदिष्टं न तु 'न कारयेसि' इति । अत एव भगवताऽस्मिन् सूत्रेऽष्टमप्रतिमाप्ररूपणात्रसरे 'आरंभे से परिणाए भवइ । पेसारंभे अपरिण्णाए भवइ' इति वचनेन "स्वयंकृत एव आरम्भः प्रथमं प्रत्याख्यातो भवति न तु मेष्यारम्भः" इति प्रतिबोधितम् । एतद्विरुद्धप्ररूपणायामुत्सूत्रप्ररूपणापत्तिः, ततश्चानन्तसंसारित्वमापद्येत । स च = उपासकः खलु एतद्रूपेण = एतादृशेन विहारेण विहरन् = प्रवर्तमानो यावद् जघन्येन - एकाहं द्वयहं त्र्यहं वा यावद् = अभिव्याप्य उत्कर्षेण अष्ट गामी होता है । अतः सबसे प्रथम उसका ही प्रत्याख्यान करना उचित है । इसी आशय से भगवान् ने सामायिक प्रतिज्ञा में इस प्रकार कहा है- " करेमि भन्ते ! सामाइयं " इत्यादि । यहाँ स्वयंकृत सावद्ययोग का प्रथम प्रत्याख्यान करने के लिये पहले " न करोमि " ऐसा ही कहा किन्तु न कारयामि " ऐसा नहीं कहा । अत एव भगवान ने इस सूत्र में आठवीं प्रतिमा का निरूपण करते समय " आरंभे से परिष्णार भवइ इस वचन से स्वयंकृत आरम्भ का ही प्रत्याख्यान कहा है किन्तु प्रेष्यारम्भ का नहीं । इस से विरुद्ध निरूपण करने से उत्सूत्रप्ररूपणा का दोष आवेगा, और इस से अनन्त संसार की प्राप्ति होगी ।
44
"
44
वह उपासक ऐसा करता हुआ जघन्य एक दिन दो दिन થાય છે આથી સર્જેથી પ્રથમ તેનું જ પ્રત્યાખ્યાન કરવુ ઉચિત છે એ આશયથી ભગવાને સામાયિકપ્રતિજ્ઞામા આ પ્રકારે કહ્યું છે करेमि भंते सामाइय " ઇત્યાદિ અહી સ્વયકૃત સાવદ્ય ચૈાગનુ પ્રથમ પ્રત્યાખ્યાન કરવા માટે પહેલા ' न करोमि' मधु छे हिन्तु 'न कारयमि' सेभ अधु नथी तेथी लगवाने मा सूत्रमां महभी प्रतिभानु निश्या उरती वणते "आरंभे से परिण्णाए भव" એ વચનથી સ્વયંસ્કૃત આર ભનુ જ પ્રત્યાખ્યાન કહ્યુ છે કિન્તુ પ્રેષ્કાર ભનુ નથી કહ્યુ . આ કારણથી તેથી વિરૂદ્ધ પ્રરૂષણુ કરવાથી ઉત્સુત્રપ્રરૂપણાના દોષ લાગશે અને તેથી અનન્ત સ સારની પ્રાપ્તિ થશે
તે ઉપાસક એમ કરતા-કરતા જઘન્ય એક દિવસ એ દિવસ અથવા ત્રણ દિવસ
२३३
| SR No. | 009359 |
| Book Title | Dashashrut Skandh Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 497 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_dashashrutaskandh |
| File Size | 26 MB |