________________
दशाश्रुतस्कन्धमत्र छाया-शैक्षो रात्निकस्य 'कि' मितिवक्ता भवत्याशातना शैक्षस्य ॥ २१ ॥ (सू० १४)
टीका-'सेहे रायणियस्स'-इत्यादि । शैक्षो रात्निकस्य शिष्याहाने दूरेस्थित एव 'कि' मिति=किं ब्रूषे-किं ब्रूषे, इतिवक्ता-उत्तरयिता यदि स्यत्तदा शैक्षस्याऽऽशातना भवति ॥ २१ ॥ (मु० १४)
मूलम्-सेहे रायणियं 'तुमं' तिवत्ता भवइ आसायणा सेहस्स ॥ २२ ॥ (सू० १५)
छाया-शैक्षो रात्निकं त्वम्' इतिवक्ता भवत्याशातना शैक्षस्य ॥ २२ ॥ (मु० १५)
टीका-'सेहे रायणिय'-मित्यादि। शैक्षा-शिष्यो यदि रात्निकं प्रति 'त्वम्' इति इत्याकारकं 'तूं'-कारशब्दं न तु 'भदन्त' इत्यादिकं वक्ता कथयिता स्यात्तदा शैक्षस्याऽऽशातना भवति । उक्तश्च
"हुँ करोति यदा शिष्यस्त्वंवाऽऽचार्य प्रमादतः। . . इहाऽकीर्तिमवाप्नोति, कुयोनि चाधिगच्छति " ॥१॥ इति ॥२२॥ (मू०१५)
' सेहे ' इत्यादि । गुरु के बुलाने पर शिष्य यदि गुरुके समीप न जाकर दूर रहा हुआ ही 'क्या कहते हैं ? ' ऐसा कहे तो शिष्य को आशातना होती है ॥ २१ ॥ (सू० १४) _ 'सेहे' इत्यादि । शिष्य गुरु को 'तूं-इस प्रकार तूंकारे से वोले और 'हे भदन्त ' इत्यादि न कहे तो शिष्य को आशातना होती है । कहा है कि :
“हुँ करोति यदा शिष्यस्त्वं वाऽऽचार्य प्रमादतः । इहाकीर्तिमवाप्नोति, कुयोनि चाधिगच्छति ॥१॥" इति । शिष्य प्रमाद से गुरु को तूंकार-शब्द से बुलाता है तो इस
'सेहे' त्या गुरुना मोटापाथी शिष्य न भनी पासे न त थी। “શું કહે છે?' એમ કહે તે શિષ્યને અશાતના થાય છે (૨૧) સૂ ૧૪ છે
'सेहे' त्याहि. शिष्य गुरुने 'तु' मेम तुसराथी माले भने ' महन्त' ઇત્યાદિ ન કહે તે શિષ્યને આશાતના થાય છે. કહ્યું છે કે –
" हुं करोति यदा शिष्य,-स्त्वं वाऽऽचार्य प्रमादतः ।
इहाऽकीर्तिमवामोति, कुयोनि चाधिगच्छति ॥१॥” इति । શિષ્ય પ્રમાદથી ગુરુને તુકાર શબ્દથી બેલાવે તે આ લેકમાં અપકીતિને
