________________
हर्पिणी टीका अ. २ शबलदोपवर्णनम्
मूलम् - सागारियपिंडं भंजमाणे सवले ॥सू० ११॥
छाया - सागारिकपिण्डं भुञ्जानः शवलः ॥। ११ ॥
४५
टीका- 'सागारिय' - इत्यादि । अगारं = गेहं तेन सहितः सागारः - गृहपतिर्यश्च साधुभ्यो निवासार्थं वसतिं ददाति तस्याऽयं सागारिकः स चाऽसौ पिण्डव सागारिकपिण्डः = शय्यातरपिण्ड इत्यर्थस्तं चतुर्विधमशनम्, दूउपलक्षणा पात्रादिकमपि खानः = सेवमानो शवलो भवति । अयमभिप्रायः -
यस्मिन्नुपाश्रये स्थाने वा साधुस्तिष्ठेत्तदधिष्ठातृगृहादशनवसनादिग्रहणं न कुर्यात्, यदि तस्यैव गृहे आहारादिकमपि याचेत तदा स्थानदानभावोऽपि तन्मनसि परिवर्तेत, यद वसतिदाने साधोरशनादिकमपि ममैत्र दातव्यं भवेत् । लिये नियम कर दिया गया है कि दो से अधिक बार मायास्थान सेवन से भिक्षु शवल दोष का भागी होता है | सू० १० ॥
" सागारियपिंड " इत्यादि । अगार का अर्थ होता है घर । घर के साथ जो रहता है वह सागार कहा जाता है, अर्थात्-सागार का अर्थ होता है गृहपति, जो साधुओं के लिये निवास करने को स्थान देता है । उसके सम्बन्धी पिण्ड सागारिकपिण्ड कहा जाता है । अर्थात् - सागारिकांपण्ड का अर्थ शय्यातरपिण्ड होता है । ऐसे चार प्रकार के अनशन की, और उपलक्षण से वस्त्र पात्र आदि की सेवना से शव दोष लगता है ।
आशय यह है कि - जिस उपाश्रय में अथवा स्थान में साधु रहते हैं उसके स्वामी के घर से अशनादि तथा वस्त्रादि नहीं लेना चाहिये । यदि उसके ही घर से आहार आदि की याचना की जाय તે તેના માટે નિયમ કરી આપેલ છે કે એથી વધારે વાર માયાસ્થાન સેવનથી ભિક્ષુ શમલ દોષના ભાગી અને છે (સ્૦ ૧૦)
' सागारियपिंडं ' इत्याहि भगारनो अर्थ थाय छे घर घरनी साथै રહે છે તે સાગર કહેવાય છે અર્થાત્ સાગારના અર્થ થાય છે ગૃહપતિ જે સાધુઓને માટે નિવાસ કરવાનુ સ્થાન આપે છે તેના સખ ધીપિંડ સાગારિકપિડ કહેવાય છે અર્થાત્ સાગારિકપિડનો અર્થ શય્યાતરપિંડ થાય છે એવા ચાર પ્રકારના અશનની તથા ઉપલક્ષણથી વસ્ત્ર પાત્ર આદિની સેવનાથી શખલ દ્વેષ લાગે છે
આશય એ છે કે જે ઉપાશ્રયમા અથવા સ્થાનમા સાધુ રહે છે તેના સ્વામીના ઘેરથી અશન આદિ તથા વજ્ર આદિ ન લેવા જોઇએ જો તેનાજ ઘેરથી આહાર
