Page Text
________________
/ प्रियदर्शिनी टीका अ० २५ जयघोष-विजयघोषचरित्रम् षट्काय जीवोपमर्दकतया मोक्षार्थिनामनुपादेयत्वात् । तथा-यज्ञार्थी-यज्ञा प्रस्तावाद् भावयज्ञस्तदर्थी-संयमाराधको मुमुक्षुः, वेदसॉ-यज्ञानां सुखं कारणम् । यज्ञार्थीनि सद्भाव एव यज्ञाः प्रवर्तन्ते इति यज्ञार्थी यज्ञानां मुखत्वेनोक्तः । 'वेदम्' शब्दो यज्ञपर्यायः । तदुक्तम्-निघण्टौ-' अध्वरो वेपो वेषो मखो वेदा वितथः" इत्यादि । वेदेन हेतुभूतेन अशुभानि कर्माणि अस्यति-क्षिपतीति वेदाः । इति 'वेदम् ' शब्दस्य निरुक्तिः । तथा-चन्द्रो नक्षत्राणां मुखं प्रधानं, चन्द्रस्य तदधिपतित्वात् । काश्यपा=युगादिदेवो भगवान् ऋषभः। धर्माणां मुखं कारणम् , तस्यैव प्रथमतो धर्मप्ररूपकत्वात् । नाभिसुतेन मरुदेव्या नन्दनेन महादेवेन ऋषभेण मोक्षधर्मः प्ररूपितः, जिज्ञासुना श्री मद्भागवतादौ द्रष्टव्यम् ॥ १६ ॥
होत्र शब्दसे यहां भावाग्निहोत्रका ग्रहण करना चाहिये, क्योंकि द्रव्याग्नि होत्र षटकायके जीवोंका उपमर्दक होने के कारण मोक्षार्थी द्वारा अनुपादेय (ग्रहणकरनेके अयोग्य)कहा गया है ।(जणही वेयसा युह-यज्ञार्थी वेदसांमुखम् ) तथा भावयज्ञका जो अर्थी है-संयमका आराधक जो मोक्षाभिलाषी मुनि हैं वह वेदोका कारण है । क्योंकि यज्ञार्थीके सद्भावमें ही यज्ञोंकी प्रवृत्ति होती है। इस लिये यज्ञार्थी सुनि यज्ञोंका मुखरूपसे कहा गया है। तथा (नक्खत्ताणं मुहं चंदो-नक्षत्राणां मुखं चन्द्रः) नक्षत्रों में प्रधानचन्द्र है। क्योंकि वह उनका अधिपति हैं। ( कालवो धम्माणं मुहं-काश्यपः धर्माणां मुखम् ) युगादि देव भगवान् ऋषभ प्रभु धर्मोके प्रधान हैं। क्योंकि ये प्रथमतः धर्मके प्ररूपक हुए हैं। शास्त्रोंका ऐसा कथन है कि नाभिराजके नंदन मरुदेवी के पुत्र महादेव-ऋषभदेव भगवान्ने मोक्ष
હોત્ર શબ્દથી અહિં ભાવાગ્નિહોત્રનું ગ્રહણ કરવું જોઈએ. કેમકે દ્રવ્યાગ્નિહોત્ર ષકાયના જીવોને ઉપમઈક હોવાના કારણે મોક્ષાથી આત્માઓ દ્વારા અનુપાદેય
वामां आवे छे. जण्णद्वा वेयसां मुहं-यक्षार्थी वेदसां मुखम् तथा लायन જે અથી છે.–સંયમના આરાધક જે મેક્ષાભિલાષી મુનિ છે. તે વેદનું કારણ છે. કેમકે, યજ્ઞાથીના સભાવમાં જ યોની પ્રવૃત્તિ થાય છે. આ કારણે यज्ञार्थी भुनि यार्नु भुम ४ामा मावेस छ तथा नक्खत्ताणमुहं चंदो-नक्षत्राणां मुख चन्द्रः नक्षत्रमा प्रधान यंद्र छ भ, ते मना मधिपति छे. कासवो धम्माणं मुह-काश्यपः धर्माणां मुखं युगाह व सगवान ऋषम प्रभु भाना પ્રધાન છે. કેમકે, તેઓ પહેલાજ ધર્મના પ્રરૂપક થયા છે. શાસ્ત્રોનું એ કહેવાનું છે કે, નાભિરાજના નંદન મરૂદેવીના પુત્ર મહાદેવ ઋષભદેવ ભગવાને उ०३
| SR No. | 009355 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 1039 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 75 MB |