________________
२३६
उत्तराध्ययनसूत्रे ज्ञानदर्शनचारित्रवोधिलाभसपन्नश्च खलु जीवः, अन्तक्रियाम् अन्तः-पर्यवसानः, स च भवस्य कर्मणां वा, तस्य क्रिया निवर्तनम् अन्तक्रिया मुक्तिरित्यर्थः, तद्धेतुत्वादाराधनाऽप्यन्तक्रियाऽभिधीयते, ताम्, कर्मावशेषे तु कल्पविमानोपपत्तिकाम्=कल्पाः देवलोकाः, विमानानि-ग्रैवेयकाऽनुत्तरविमानरूपाणि, तेपूपपत्तियतः सा तथा ताम् , अनन्तरजन्मनि विशिष्टदेवत्वफलां, परम्परया तु मुक्तिप्रापिकाम् , आराधनां-ज्ञानायाऽऽसेवनारूपाम् , आराधयतिकरोतीत्यर्थः ॥१४॥ ___ अर्हद्वन्दनानन्तरं स्वाध्यायः कर्तव्यः, स च काल एव, तत्परिज्ञानं च कालप्रतिलेखनापूर्वकमिति पञ्चदशभेदरूपां तामाह
मूलम्-कालपडिलेहणयाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ । कालपडिलहणयाए णाणावरणिज्ज कम्मं खवेइ ॥१५॥
कालपतिलेखनतया खलु भदन्त ! जीवः किं जनयति ? । कालपतिलेखनतया खलु ज्ञानावरणीयं कर्म क्षपयति ।। १५ ॥ त्तबोहिलाभसंपन्ने यण जीवे अंतकिरियं कप्पविमाणोववत्तिगं आराहणं आराहेइ-ज्ञानदर्शनचारित्रबोधिलाभसंपन्नश्च खलु जीवः अन्तक्रिया कल्प विमानोपपत्तिकाम् आराधनां आराधयति ) ज्ञान, दर्शन, चारित्ररूप बोधिलाभसे युक्त हुआ जीव अन्तक्रियाको-मुक्तिको, तथा कर्म वशिष्ट रहनेपर कल्पोंमें-देवलोकोंमें-अथवा अवेयक अनुत्तर विमानों में उत्पन्न करनेवाली ज्ञानादिकोंकी आसेवनारूप आराधनाको आराधित करता है ।। १४ ॥ ___अहंतप्रभुकी वंदनाके वाद स्वाध्याय करना चाहिये-परन्तु यह स्वाध्याय स्वाध्याय करनेका जो काल नियत है उसी में किया जाता है। स्वाध्याय करनेके कालका ज्ञान काल प्रतिलेखनापूर्वक होता है-अतः
माधिमाल भने समाधि भ२६१ प्राप्त थय छे नाणदंसण चरित्तबोहिलाभसंपन्ने यणं जीवे अंतकिरियं कप्पविमाणोववत्तिगं आराहणं आराहेइ-ज्ञानदर्शनचारित्रबोधिलाभसंपन्नश्च खलु जीव अन्तक्रियां कल्पविमानोपपत्तिको आराधना आराधयति ज्ञान, દર્શન, ચારિત્રરૂપ બધિલાભથી યુક્ત બનેલ જીવ અનંતકિયાને-મુક્તિને, તથા કર્મ અવશિષ્ટ રહેવાથી કલ્પમાં-દેવલેકે મા અથવા વેયક અનુત્તર વિમાનમાં ઉત્પન્ન કરાવનાર જ્ઞાનાદિકેની આસેવનારૂપ આરાધનાને આરાધિત કરે છે ૧૪
અહંત પ્રભુની વંદના પછી સ્વાધ્યાય કરવું જોઈએ, પરંતુ એ સ્વાધ્યાય કરવા માટે જે કાળ નિયત કરવામાં આવેલ છે એ કાળમાં જ કરી શકાય છે, સ્વાધ્યાય કરવાના કાળનું જ્ઞાન કાળ પ્રતિલેખના પૂર્વક થાય છે. આથી