Page Text
________________
उत्तराध्ययनसूत्रे व्यापारे भवा-आवश्यकी । उपाश्रयात् निर्गच्छन् साधुरावश्यकीति वदति । अत आवश्यकी नाम प्रथमा सामाचारी १ । द्वितीया सामाचारी च नैषेधिकी । निषेधेन कार्यान्तरनिषेधेन निवृत्ता-नैषेधिकी । साधुर्यर्थ निर्गच्छति तदेव कार्य संपादनीयं यत्र भवति सा नैषेधिकीत्यर्थः । आवश्यकीं कृत्वा साधुगुरुणा यावदुक्तः तावदेव कृत्वा निवृत्तः उपाश्रये प्रविशन् नैषेधिकीति वदति । अत आवश्यकी सामाचार्यानन्तरं द्वितीया नैषेधिकी सामाचारी २ । च-पुनः तृतीया सामाचारी हिया-नैषधकी) नैषेधिकी (३) (आपुच्छणा-आप्रच्छना) आप्रच्छना (४) (पडिपुच्छणा-प्रतिप्रच्छना) प्रतिप्रच्छना (६) (छंदणा-छन्दना) छंदना (६) (इच्छाकारो-इच्छाकारः) इच्छाकार (७) (मिच्छकारो-मिथ्याकारः) मिथ्याकार (८) (तहकारो-तथाकारः) तथाकार (९) (अब्भुट्ठाणंअभ्युत्थानं) अभ्युत्थान (१०) ( उवसंपया-उपसम्पद) उपसम्पत् , ये साधुओंकी सामाचारीके दस भेद हैं। आवश्यक कर्तव्य करनेमें जो विना किसी प्रमादके सोभाचारी की जाती है वह आवश्यकी-सामाचारी है। जब साधु उपाश्रयसे बाहर निकलता है तब वह "आवश्यकी" कहता है वह प्रथम सामाचारी है। १। कार्यान्तरनिषेधसे जो सामाचारी होती है वह नषेधिकी सामाचारी है-साधु जिस कार्यके लिये बाहर गया हो उसको वही कार्य करना चाहिये अन्य नहीं। अर्थात् गुरुमहाराजने जो कार्य करने के लिये जितना कहा हो वह कार्य उतना ही करना इसका नाम नैषेधिकी है । आवश्यकी क्रिया करके साधु इस क्रियाको करता है। जव वह गुरु द्वारा कथित कार्यको करके उपाश्रयमें आता है तो 'नषेधिकी' नैपेधकी नैषधी, (3) आपुच्छणा-आप्रच्छना २२छना, (४) पडिपुच्छणाप्रतिप्रच्छना प्रतिप्र-छा,(५) छंदणा-छंन्दना छन्ना, (6) इच्छाकारो-इच्छाकारः २४२, (७) मिच्छकारो-मिथ्याकारः मिथ्या४१२, (८) तहकारो-तथाकारः तथा४२. (6) अभट्ठाणं-अभ्युत्थानं त्युत्थान, (१०) उवसंपया-उपसम्पद् ઉપસમ્પત, એ સાધુઓની સામાચારીના દશ ભેદ છે. આવશ્યક કર્તવ્ય કરવામાં જે કઈ પણ પ્રકારના પ્રમાદ વગર સમાચારી કરવામાં આવે છે તે આવશ્યકી साभा-यारी छे. न्यारे साधु याश्रयथी महार नीले छ. त्यारे 'आवश्यकी' એવું કહે છે. ૧. કાર્યાન્તર નિષેધથી જે સામાચારી થાય છે તે નિશ્ચિકી સામાચારી છે. સાધુ જે કાર્યને માટે બહાર ગયા હોય, તેમણે તેજ કાર્ય કરવું જોઈએ, બીજું નહીં. અર્થાત્ ગુરુમહારાજે જે કાર્ય કરવા માટે જેટલું કહ્યું હોય તેટલું જ કાર્ય કરવું તેનું નામ નધિકી છે. આવશ્યકી ક્રિયા
ને સાધુ આ ક્રિયાને કરે છે. ગુરુએ કહેલા કાર્યને કરીને જ્યારે તે ઉપ
| SR No. | 009355 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 1039 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 75 MB |