________________
-
-
-
उत्तराध्ययनसूत्रे । यदिह क्रियते कर्म, तत् परनोपभुज्यते ।
मूलसिक्तेषु वृक्षेपु, फल शाखासु जायते ॥१॥ एव मत्वा पाप न कर्तव्यम् ।। अत्र स्वकृतकर्मभोगे चौरदृष्टान्तः
वगदेशे आदित्यनगरे दुयुत्तनामकचौरः कस्यचिद् व्यवहारिणो गृहे सर्वतोदत्तफलके कपिशीर्पाकृतिक ( कगुराकार) क्षात्रं दत्तवान् । तत्र जाग्रद् गृहपतिः क्यों कि (कडाण कम्माण न मोस्व अस्थि-कृताना कर्मणां मोक्षी नास्ति) किये हुए कर्मों का विना फल दिये झड़ना-अभाव-नहीं होता है । कहा है-"जो कम या जीवों द्वारा किये जाते हैं वे उनके द्वारा इस लोक एव परलोक में भागे जाते हैं"। जैसे वृक्ष, जड में तो सींचे जाते हैं और फल लगते हैं शाग्वाओं में । ऐसा मान कर पाप नहीं करना चाहिये । उससे सदा यचते रहना चाहिये । जीव अपने कर्मो का फल स्वय भोगता है जिस प्रकार-चोर चोरी करने का फल शिरच्छेद आदि रूप मे भोगता है। इस पर दृष्टान्त इस प्रकार है
बग देश में एक आदित्य नगर था। उसमें दुवृत्त नामका एक चोर रहता था। उसने किसी समय एक सेठ के घरपर चोरी करने का विचार किया, परन्तु उसके चारों ओर पाटिये दिये हुए थे अतः उसका दाव नहीं बैठता था। उसने उसमें सेंध-ग्वात पाडा। जो खात उसने उसमे की थी वह कगूरा के आकार जैसी थी। जर यह बात भीत में कर रहा था तय खोदने की अवाज सुनकर सेठ जग पडा। कृनाना कर्मणा मोक्षो नास्ति भाना antan ५ छ, ४धु छ-" ७१ દ્વારા જે કર્મ અહિં કરાય છે તેના ફળ તેને આલોક અને પરલોકમાં ભેગ વવા પડે છે” જેમ પાછું તે વૃક્ષના મૂળમાં જ સિચાય છે, છતા ફળ તે શાખામાં જ લાગે છે એવું જાણીને પાપકર્મ કરતા અટકી જવું જોઈએ તેનાથી સદા બચતા રહેવું જોઈએ જીવ પિતાના કરેલા કર્મોનું ફળ પિતે જ ભોગવે છે જે પ્રકારે ચોરી કરનાર ચેરને શિરછેદ મસ્તક ધડથી જુદુથવુ વિગેરે સજા થાય છે તે ભગવે છે એના ઉપર આ દષ્ટાન્ત છે
બગ દેશમાં એક આદિત્ય નગર હતુ તેમાં દુવૃત્ત નામનો એક ચાર રહેતો હતો તેણે કઈ શેઠને ઘેર એક સમય ચોરી કરવાનું વિચાર કર્યો પરતુ તે ઘર ચારે તરફથી બરાબર બધ હતુ આથી તેને ગજ વાગતે ન હતો આથી તેણે શેઠના ઘરની ભી તેમાં ખાતર પાડવા માડયુ જે કાગરાના આકાર જેવું હતું તે જ વખતે ભીત, કોચી રહ્યો હતો તે વખતે
