________________
॥ सप्तदशोद्देशकः॥ व्याख्यातः षोडशोदेशकः, सम्प्रति सप्तदशोदेशको व्याख्यायते, तत्रास्य सप्तदशोद्देशका. दिस्त्रस्य पोहशोद्देशकान्तिमसूत्रेण सह कः सम्बन्ध ! इति चेदत्राह भाष्यकार:
उसंते समक्खायं, संजमत्तविराहणं । तं चेव सत्तदसगे, क य विराहणं ॥ छाया-उद्देशान्ते समाण्यातं, संयमात्मविराधनम् ।
तदेव सप्तदशको कथ्यते च विराधनम् ॥ अवचूरिः--उद्देशान्ते पोडशोद्देशकस्यान्ते स्कन्धादौ उच्चारप्रनवणं परिष्ठापनं कुर्वतः स्कन्धादित. पततश्च संयमविराधनमात्मविराधनं च भवति, इति कथितम् , तदेव संयमविराधनमात्मविगधनं च कौतूहलप्रतिज्ञया त्रसप्राणादेवन्धनेऽपि भवतीति सप्तदशोदेशके कथ्यते, तदेवमुभयत्रापि विराधनमेव प्रतिपादितं भवतीति अयमेव सम्बन्धः पूर्वापरसूत्रयोर्भवति, तदनेन संबन्धेन भायातस्यास्य सप्तदशोद्देशकस्येदं प्रथमं सूत्रम् ---
सूत्रम्--जे भिक्खू कोउहल्लवडियाए अण्णयरं तसपाणजायं तणपासएण वा मुंजपासएणवा, कट्टपासएण वा, चम्मपासएण वा, वेत्तपासएण वा रज्जुपासएण वा सुत्तपासएण वा बंधइ बंधतं वा साइज्जइ ॥
छाया -यो भिक्षुः कौतूहलप्रतिक्षया अन्यतमं प्रसप्राणजातं तृणपाशकेन वा मुजपाशकेन घा, काष्ठपाशकेन वा, चर्मपाशकेन वा, वेत्रपाशकेन वा, रज्जुपाशकेन वा सूत्रपाशकेन वा, वध्नाति वनन्तं वा स्वदते ॥ सू० १ ॥
__ चूर्णी- 'जे भिक्खू' इत्यादि । 'जे भिक्खू' यः कश्चिद्भिक्षुः श्रमणः श्रमणी वा 'कोडहल्लबडियाए' कौतूहलप्रतिज़या-कौतूहलवृत्तितया वा, तत्र कौतूहलं हास्यविनोदादिलक्षणम् , तस्य कौतूहलस्य प्रतिज्ञया अभिलापया वृत्तितया वा 'अण्णयरं तसपाणजायं' अन्यतमं किञ्चिदेकं त्रसप्राणजातम् , तत्र त्रसन्ति एकस्मात्स्थानात् स्थानान्तरं प्रति गच्छन्तीति त्रसाः-गवादय
चतुष्पदाः, पक्षिणश्च, एतदन्येऽपि स्थलचरखेचरादयो गृहीता भवन्ति, एतेषु अन्यतमं त्रसप्रणजातम् 'तणपासएण वा' तृणपाशकेन वा, तत्र तृणो-दर्भादिकस्तस्य पाशकेन दर्भादितृणविनिर्मितदवरिकया पाशशब्दस्य दवरिकावाचकत्वात् 'मुंजपासपण वा' मुजपाशकेन वा, तत्र मुञ्जो नाम तृणविशेषः, तन्निर्मितः पाशो दवरिका तेन मुजपाशकेन 'कट्ठपासएण वा' काष्ठपाशकेन वा 'चम्मपासएण वा' चर्मपाशकेन-पश्वादिचर्मनिर्मितेन पाशकेन 'वेत्तपासएण वा' वेत्रपाशकेन