Page Text
________________
पूर्णिभाष्यावचूरिः उ०१० सू०१४-१५ वहिर्वासि-साधिकरणयोः रात्रिधासदाननिषेधः २३७ कुत्र गमनकामोऽसि ? इत्येवमपृष्ट्वा 'परं तिरायाओ' परं त्रिरात्रात् रात्रित्रयादनन्तरम् रात्रित्रयात् परतश्चतुर्थादिदिने 'संवसावेइ' संवासयति स्ववसतौ वासयति निवासं ददाति तथा 'संवसावेत वा साइज्जइ' संवासयन्तं वा स्वदते विस्फालनामकृत्वा रात्रित्रयात् परतश्चतुर्थादिदिनेऽपि वासं वासयन्तं स्वदते अनुमोदते स प्रायश्चित्तभागी भवति । अज्ञातकुलशील वसतिवासं ददातिं तदा कदाचित् स चौरो मुनिवेषधारी भवेत् , लम्पटो लण्टको वा भवेत् , चौयं कृत्वा राजपुरुषादिभयात् स्वात्मरक्षार्थ साधुवसतो समागतो वा भवेत् , इत्यादिसंभवादेकरात्रमपि न सवासयेता त्रिरात्रात् परमिति यत् कथितं तत्रैवं ज्ञातव्यम्-कोऽपि साधुः मार्गविस्मृत्या स्वसाधर्मिसंघात् पृथग्भूतो भवेत् , ग्लानादिवैयावृत्यार्थ गुरुणा प्रेषित एकाकी तत्र गन्तुकामो भवेत् , इत्यादिकारणवशात् समागतो भवेत् तदा तं दिवसत्रयं यावत् वासं दद्यात् । एतादृशमपि त्रिरात्रात्परं न संवासयेत् । चतुर्थादिदिने वासदानात् बहुदोपसंभवः शिप्यापहरणादिकलङ्गश्चापि समापततेति ।,
अत्राह भाष्यकारभाष्यम्-पाहूणगं ससमीवे, आगयं जो न पुच्छइ ।
तिरायाओ परं वासे, आणाभंगाइ पावई ॥
छाया-प्राघूर्णकं स्वसमीपे, आगतं जो न पृच्छति ।
त्रिरात्रात् परतः वासयेत् आक्षाभङ्गादि प्राप्नोति ॥
अवचूरिः-यः कोऽपि साधुः भन्यगच्छात् स्वसमीपे समागतं प्रापूर्णकं अन्यगच्छवासिनं साधु यो न पृच्छति यः साधुस्तस्य परिचयादिकं न पृच्छति किन्तु अपृष्ट्वैव त्रिरात्रात् परतः रात्रित्रयादनन्तरं स्ववसतो. वासयेत् तदा स श्रमणः आज्ञाभङ्गादिदोषभागी भवतीत्यर्थः । अपृष्ट्या यदि वासयति तदा इमे दोपा भवन्ति तथाहि-कदाचित् स तेन साधुवेषेण उपद्रवकारकः कश्चित समागतो भवेत् , वस्त्रादिलोभात् कश्चित् लण्टको वंचको वा समागतो भवेत् , स्वपक्षपरपक्षाद् वा चौथ कां चौरो वा समागतो भवेत् , मैथुनसेवनार्थ कश्चित् मैथुनार्थी वा समागतो भवेत् , राज्ञां वा अपकारं कृत्वा समागतो भवेत् , आचार्यस्य मारणाय केनचित् प्रेषितो घातको वा भवेत् , अतः सवै सम्यक् पृष्ट्वा यदि योग्योऽयमिति जानीयात् तदा वासो देयो नो चेत् वासो न देय इति । अपृष्टः पृष्टो वा यदि एवं वदति तदा तस्य रात्रित्रयं यावत् वासो देयः, तथाहि-भवन्तमेवोपसंपत्तुं समागतोऽस्मि, अपराधस्यालोचनां गृहीतुं समागतोऽस्मि, कुलगणसघकार्येण वा समागतोऽस्मि, अशिवादिकारणैर्वा समागतोऽस्मि, सूत्रार्थजातनिमित्तेन वा समागतोऽस्मि, एवमादिकथने वासयेत् । सकारणागमनेऽपि तद्गुरोराज्ञां विना रात्रित्रयात् परतो न सवासयेदिति भावःसू-१४॥
| SR No. | 009348 |
| Book Title | Nishith Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 541 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_nishith |
| File Size | 32 MB |