Page Text
________________
१२४
निशीथसूत्रे यस्मादेते दोपाः कलहकारिणां भवन्ति तस्मात् कारणात् व्यपशमितं पुरातनं कलहं नोत्पादयेत् । कदाचित्-उत्पन्नमपि मिथ्यादुष्कृतिदानादिना प्रशमयेत् , संयमाराधने कालं नयेत् ॥सू०२८॥
सूत्रम्-जे भिक्खू मुहं विष्फालिय विप्फालिय हसइ हसंतं वा साइज्जइ ॥ सू० २९॥ . छाया-यो भिक्षुर्मुखं विस्फार्य विस्फार्थ हसति हसन्तं वा स्वदते ॥ सू०२९॥
चूर्णी-'जे भिक्खू' इत्यादि । 'जे भिक्खू' यो भिक्षुः 'मुई' मुखम् 'विष्फालियविष्फालिय' विस्फार्य-विस्फार्य 'हसइ' हसति, हास्यं च नोमोहनीयकर्मोदयाद्भवति । तच्चतर्विधम्-नग्नादिकं दृष्ट्वा हसति १,अथवा-विकृतं वाक्यं समुच्चार्य२, काक-सरटादीनामाख्यान श्रुत्वा ३, मोहजनकं वाऽन्यस्य हासोत्पादकं सविकारं वाक्यं श्राव-श्रावं महता-उत्कलिकाशब्देन कहकहं हसति ४ । 'हसंत वा साइज्जई' हसन्तं वाऽन्यं श्रमणं स्वदतेऽनुमोदते स प्रायश्चित्ती भवति, तस्याज्ञाभङ्गादिका दोपा भवन्ति ।।
एवं-यो यतिहसति तस्य पूर्वकाले यः शूलादिको रोगोऽभूत् स इदानी च शान्तः, परन्तुअतिहसनेन पुनरपि स रोगः प्रादुर्भवति । एवं-नवीनोऽपि शूलादिरोगोऽतिहास्येन समुत्पद्यते । एवं कर्णरोगोऽपि भवति, मुखमपि विकृतं विष्फारितं वा भवति । एवं-कदाचित् एकत्राऽनेके तापसा आसन् , तत्रैकेन तापसेनाऽदेशकाले केशादीनां मुण्डनं कृतम् , तद्-दृष्ट्वा सर्वेऽप्यन्ये हसितुमारेभिरे, न विरामं नीतवन्तः, तेन च तेषां रोगोदयान्मरणं सजातमिति श्रूयते । एवं-यं हसति तस्य मनसि शोको भवति 'अहसुपहसितः' ततश्च तेपु शत्रुभावो वर्द्धते, शरीरे हानि निश्च भवति । यस्मादेते दोपा भवन्ति तस्मात्कारणात् मुखं व्यादाय नोपहासः करणीयः किन्तु-शमभावेन संयमाराधनं कर्त्तव्यमिति ॥ सू० २९॥
सूत्रम्-जे भिक्खू पासत्थस्स संघाडयं देइ देंतं वा साइज्जासू०३०॥ छाया-यो भिक्षुः पार्श्वस्थाय संघाटकं ददाति ददतं वा स्वदते ॥ सू० ३०॥
चूर्णी-जे भिक्खू' इत्यादि । 'जे भिक्खू' यो भिक्षुः 'पासत्थस्स' पार्श्वस्थाय, तत्रयो ज्ञान-दर्शन-चारित्र-तपसां पार्श्व-समीपे तिष्ठति न तु-तेपामाराधको भवति स पार्श्वस्था, तस्मै 'संघाडयं' संघाटकं-स्वपरशिष्यरूप साहाय्यम् 'देई' ददाति, तथा "देतं वा साइ-- ज्जइ' पार्श्वस्थाय सघाटक ददतमन्यं मश्रमणं वा स्वदतेऽनुमोदते स प्रायश्चित्तभागी भवति, तथा तस्याऽऽज्ञाभङ्गादयो दोषा भवन्ति ।। सू० ३०॥
| SR No. | 009348 |
| Book Title | Nishith Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 541 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_nishith |
| File Size | 32 MB |