________________
प्रकाशिका टोका-सप्तमवक्षस्कारः सू. ४ मण्डलायामादि वृद्धिहानिनिरूपणम् ३१ . शतानीत्यर्यः, पणतीसं च एगसहिमाए जोयणस्स आयामविक्खंभेणे पंचत्रिंशञ्चैकषष्ठिभागान् योजनस्यायामविष्कंभाभ्यां भवति 'तिणि जोयणसयसहस्साई एग सत्तुत्तरं जोयणसयं परिक्खेवेणं परत्ते' त्रीणि योजनशतसहस्राणि पंचदशच योजनसहस्राणि एकं सप्तोत्तरं योजनशत परिक्षेपेण प्रज्ञप्तं कथितम्, अयं भावः-द्वितीयं सूर्यमंडलमायाविष्कभाग्यां नवनवति योजन सहस्राणि षट् च योजनशतानि पंचचत्वारिंशदधिकानि पंचत्रिंशच्चैकषष्ठिभागान् योजनस्य ९९६४५१६ भवति, तद्यथा एकतोपि सूर्यमंडल सर्वाभ्यन्तरानन्तरं सर्वाभ्यन्तरमंडलगतान अष्ट चत्वारिंशत् संख्यकान् एकपष्ठिभागान् द्वे च योजने अपान्तराले परित्यज्य स्थितम् अपरतोपि ततः पंच योजनानि पंचत्रिंशचैकषष्ठिभागा योजनस्य पूर्वमंडलविष्कभादस्यमंडलस्य विष्कंभे वर्द्धन्ते । तथा अस्य सर्वाभ्यन्तरानन्तरं द्वितीयसूर्यम डलस्य परिक्षेपः त्रीणि योजनशतसहस्राणि पंचदशसहस्राणि सप्ताधिकमेकं च शतं योजनानां गवति, तद्यथा पूर्व मंडलादस्य द्वितीयमंडलस्य विष्कमे पंचयोजनानि पंचनिशचै कषष्ठिभागा योजनस्य ९९६४५३५ योजनका है 'तिणिजोयणसहस्साई पण्णरस य जोयणसहस्साई एगसत्तुत्तरं जोयणसयं परिक्खेवेणं परत्ते' और इसकी परिधिका प्रमाण ३ लाख १५ हजार १०७ योजन का है ' तात्पर्य इसकथनका ऐसा है- द्वितीय सूर्यमंडल आयामऔर विष्कम्भकी अपेक्षासे ९९६४५६, योजन का है-ऐसा जोड कहा गया है, सो वह द्वितीय सूर्यमंडल-एक तरफ सर्वाभ्यन्तर 'मण्डलगत ४८ भागों को एवं अपान्तरालके दों योजनों को छोडकर स्थित है दूसरी तरफ पांच योजन और एक योजन के ६१ भागों में से ३५ भाग पूर्व मण्डल विष्कम्भ में से-इस मण्डल के विष्कम्भ में बढ जाते हैं तथा इस सर्वाभ्यन्तरानन्तर द्वितीय सूर्य मण्डल का परिक्षेप ३ लाख १५ हजार १०७ योजन का इस प्रकार से होता है-पूर्व मण्डल से द्वितीय मण्डल के विष्कम्भ में पांच योजन और १ योजन-के ६१ भागों में सूर्यभ'७१ मायाम. सन १४ मनी अपेक्षा ६८६४५३५ यौन रसो छ 'तिण्णि जोयणसहस्साई पण्णरस य जोयणसहस्साई एगसत्तुत्तरं जोयणसय परिक्खेवेणं पन्नत्ते' मन આની પરિધિનું પ્રમાણુ ૩ લાખ ૧૫ હજાર ૧૦૭ જન જેટલું છે. આ કથનનું તાપ્તય આ પ્રમાણે છે કે દ્વિતીય સૂર્યમંડળ આયામ અને વિષ્ઠભની અપેક્ષાઓ
૯૬૪૫૨૫ પેજન જેટલું છે. આ પ્રમાણે સરવાળે કહેવામાં આવેલ છે. તે આ દ્વિતીય સૂર્યમંડળ એક તરફ સર્વાત્યંતર મંડળગત ૪૮ ભાગેના તેમજ અપાતરાલના બે ચાજનેને બાદ કરીને સ્થિત છે. બીજી તરફ ૫ જન અને એક એજનના ૬૧ ભાગમાંથી ૩૫ ભાગ પૂર્વમંડળ વિષ્કમાંથી આ મંડળના વિષ્કમાં અભિવર્ધિત થઈ જાય છે. તેમજ આ સર્વાત્યંતર દ્વિતીય સૂર્યમંડળને પરિક્ષેપ ૩ લાખ ૧૫ હજાર ૧૭ એજનને આ પ્રમાણે છે. પૂર્વમંડળથી દ્વિતીય મંડળના વિષ્કલમાં પાંચ એજન