________________
प्रकाशिका टीका - सप्तमवस्कारः लू. १८ एकस्सिंवत्सरे माससंख्या निरूपणम् २११
|२|| एकैकस्य खलु भदन्त ! मासस्य कविपक्ष: इताः ? गौतम ! द्वौ पक्षौ प्रज्ञप्तौ तद्यथाबहुपक्षश्च शुक्लपक्षश्च । एकैकस्य खलु भदन्त ! पक्षस्य कति दिवसाः प्रज्ञता: ? गौतम ! पञ्चदश दिवसाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - प्रतिपदिवसो द्वितीया दिवस यावत्पञ्चदशी दिवमः 'एतेषां खल भदन्त ! पञ्चदशानां दिवयानां कविनामधेयानि प्रज्ञप्तानि ? गौतम ! पञ्चदशनामधेयानि प्रज्ञतानि तद्य-पूर्वाङ्गः सिद्धमनोरमच ततो मनोहरचैव । यशोभद्रश्च यशोधरः षष्ठः सर्वकामसमृद्ध ॥ १ । इन्द्रमूर्धाभिषिकच सौमनसो धनञ्जयश्च बोद्धव्यः । अर्थसिद्धोऽभि जातोऽत्यशनः शतञ्जयश्चैत्र || २ || अग्निवेश्म उपशमां दिवसानां भवन्ति नामधेयानि । एतेषां खलु महन्त ! पश्चदशानां दिवसानां कति तिथयः प्रज्ञप्ताः ? हे गौतम ! पञ्चदशतिथयः प्रज्ञप्ताः तयथा - नन्दाभद्रा जयातुच्छा पूर्णापक्षस्य पञ्चमी । पुनरपि नन्दाभद्रा जयातुच्छा पूर्णाक्षस्य दशमी | पुनरपि नन्दाभद्रा जयातुच्छा पूर्णापक्षस्य पञ्चदशी । एवं ता त्रिगुणा. तिथयः सर्वेषां दिवसानामिति । एकैकस्य खलु भदन्त ! पक्षस्य कति रात्रयः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! पञ्चदश. रात्रयः प्रज्ञप्ताः तद्यथा - प्रतिपद्रात्रियत्पञ्चदशीरात्रिः । एतासां खलु भदन्त ! रात्रीणां पश्च दशानां कविनामधेयानि प्रज्ञप्तानि ? गौरम ! पञ्चदशनामधेयानि प्रज्ञप्तानि तद्यथा-उत्तमा च सुनक्षत्रा एलापश्या यशोधरा । सौमनसा चैव तथा श्रीसंभू च बोद्धव्या ॥१॥ विजया वैजयती व जयन्ती अपराजिता, चेच्छा च सनाहारा तेजाथ तथा अतितेजाः ॥ २" देवानन्दा निरतिः रजनीनां नामधेयानि । एतासां खलु भदन्त ! पञ्चदशानां रात्रीणां कति तिथयः प्रज्ञप्ताः गौतम ! पश्चदशतिथयः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - उग्रवती भोगवती यशोमती शुभनामा पुनरपि उग्रवती भोगवती यशोमती शुभनामा, पुनरपि उग्रवती भोगवती यशोमती सर्वसिद्धा शुभनामा, एवं त्रिगुणास्तिथयः सर्वासां रात्रीणाम् । एकैकस्य खलु भदन्त ! अहो रात्रस्य कतिमुहूर्त्ताः प्रज्ञप्ताः गौतम ! त्रिंशन्मुहूर्त्ताः प्रज्ञप्ताः तद्यथा- रुद्रः श्रेयान् मित्रोवायुः सुप्रीतस्तथैवाभिचन्द्रः । माहेन्द्रो बलवान् ब्रह्मा बहुसत्यवैवेशानः ॥ १॥ त्वष्टा च भावितात्मा वैश्रमणो वरुणवानन्दः । विजयश्व विश्वसेनः प्राजापत्य उपशमश्चैव २॥ गन्धर्वोऽग्निवेश्म शत वृषभ आतपत्रानममथ । ऋणवान् भौमो वृषभः सर्वार्थः राक्षस चैव ॥ इति ॥ सू० १८॥
ढीका -‘एगमेगस्स गं भंते ! वच्छरस्त' एकैकस्य खलु भदन्न ! सवत्मरस्य वान्द्रादि वर्ष 'कइमासा पत्ता' कति कियत्संख्यकः मासाः प्रज्ञप्ताः कथिताः, हे अदन्त ! योऽयसरो में मासों का प्रतिपादन
'एग
भते ! संयच्छरस्स कर मासा पन्नन्ता' इत्यादि
टीकार्थ- - इस सूत्र द्वारा गौतमस्वामी ने प्रभु से ऐसा पूछा है कि हे भदन्त एक एक संवत्सर के चान्द्रादि वर्ष के कितने कितने महिने होते हैं ? इसके उत्तर
સંવત્સરીમાં માસાનું પ્રતિપાદન 'एगमेगस्स ण भंते ! संपच्छररस कइ मासा पन्नत्ता' इत्यादि
ટીકા'- સૂત્ર વડે ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુને એવી રીતે પ્રશ્ન કર્યાં છે કે હું લઈત /