________________
२.६
यस्मिन् तं संवत्सरम् 'कम्मं' कर्माख्यम् 'आ' आहुः - कथयन्ति महर्षय इति । सम्प्रति सौरं वर्षं दर्शयति- 'पुढवीदगाणं' इत्यादि,
जम्मूवीपमति
'पुढवी गाणं च रसं पुप्फफलाणं च देइ आइचो | अप्पेण विवासेणं सम्भं निष्फजए सस्सं' ||४||
( पृथिव्युदकानां च रसं पुष्पफलानां च ददात्यादित्यः । अल्पेनापि वर्षेण सम्यग् निष्पद्यते सस्यम्) ||४|| इतिच्छाया ॥
अस्यार्थस्तु 'पुढचीदगाणं च रसं पुप्फफलाणं च' पृथिव्युदकानां च रसं पुष्पफलानां च, तत्र पृथिव्या उदकस्य जलस्य तथा पुष्पाणां फलानां च रसम् 'आइचो' आदित्यः सूर्यः 'देह' ददाति, अर्थात् आदित्यनामकः संवत्सरः पृथिव्या उदकस्य फलपुष्पयोश्च रसं सर्पयति तथा; अप्पेणवि वासे गं' अल्पेन - स्तोकेनापि वर्षेण-वृष्ट्या 'सम्मं सस्सं निप्फज्जए' सम्यग् रूपेण सस्यं धान्यममूरादिकं निष्पद्यते निष्पादयति, अयं भावः- यस्मिन् संवत्सरे पृथिवी तादृश जलसंपर्कादतिशयेन रसश्ती भवति तथा जलमपि परिणाम सुन्दररस विशिष्टं सत् परिणमति, तथा पुष्पाणां पङ्कजादीनां फलानां चाम्रपनसादीनां रसः प्रचुरतरो भवति, तथा स्वोकेनापि वर्षेण धान्यं सर्वत्र सम्म निष्पद्यते तपादित्यसंवत्सरं पूर्वमदपः कथयन्ति इति ॥ सम्प्रति अभिवर्द्धितसंवत्सरं दर्शयितुमाह-'आइच्चे' इत्यादि, 'आइच्चतेयतविया खणलाविला उऊपरिणमति । पूरेय णिण्णथळे तमाहु अभिवद्धियं जाण' ||५||
पुढची दगाणंच रसं पुप्फ फलाणंच देह आइच्चो । अप्पेण वि वासेणं सम्मं निष्फज्जए सस्तं ||४||
जिस संवत्सर में आदित्य पृथिवी को, उदक को और फल पुष्पों को रस देता है उस संवत्सर का नाम आदित्य संवत्सर है इस संवत्सर में थोडी सी भी वर्षा से अनाज की उत्पत्ति अच्छी हो जाती है ।
आइच्यते यतविया खणलवदिवसा उऊ परिणमति । पूरेइ गिष्णथले तमाहु अभिवद्वियं जाण ॥५॥
'पुढवी दगाणंच रसं पुफफलाणं च देइ आइच्चो । अप्पेण वि वासेणं सम्मं निप्फज्जए सस्सम् ||४||
જે સવત્સરમાં આદિત્ય પૃથિવીને, ઉકને અને કુળ પુષ્પને રસ આપે છે, તે સવત્સરનું નામ આદિત્ય સવત્સર છે. આ સવત્સરમાં મામૂલી વર્ષોથી પણ અનાજ
ઉત્પન્ન થઈ જાય છે.
आइच्चतेयतविया खणलवदिवसा उऊ परिणमति । पूरेइ णिण्णयले तमाहु अभिवद्धियं जाण ॥५॥
જે સ‘વત્સરમાં સૂર્યના પ્રચંડ તાપથી ક્ષણ, લ૧, અને દિવસ તપ્ત રહે છે અને જેમાં નિમ્ન