________________
जम्बूद्वीपप्रातिसूत्रे चन्द्रमण्डलपरिध्यनुसारेण पूर्वोक्तक्रमेण द्वितीयादीनामपि नक्षत्रमण्डलानां मुहर्तगति ज्ञातव्या ।। कथितं प्रक्मिण्डलं चन्द्रादीनां योजनात्मक प्रतिमुहूर्त्त गमनम् ॥
सम्प्रति तेपामेव चन्द्रादीनां प्रतिमण्डलं भागात्मकं मुहर्तगमनं कथयितुं प्रश्शयन्नाह'एगमेगेणं भने' इत्यादि, 'एगमेगेणं भने ! मुहुत्तेणं' एकेन भदन्त हितन 'केवइयं भागस्याई गच्छइ' किरन्ति भागशतानि गच्छति, हे भदन्त ! एककेन मुहूर्तेन चन्द्रः कियन्ति भगशतानि गच्छनीति प्रश्नः, भगवा गाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! जंज मंडलं उवसंकमित्ता चारं चाइ' यद् यन्मण्डलं प्रथमं या द्वितीयादिकं वा इण्डलघुप संक्रम्य-संप्राप्य चन्द्रश्चारं गतिं नरति-करोति 'तस्प तहस मंडलपरिक्खेवस्स' तस्य तस्य मेण्डलपरिक्षेपस्य तस्य तस्य मण्डलस्य संवन्धिनो ये परिक्षेपा स्तत्संबन्धिन इत्यर्थः 'सत्तरस अट्टदि भागसए गच्छइ' सप्तदशाष्ट पष्टि भागशतानि गच्छति, अप्टपष्टिभागैरधिकानि सप्तश भागशतानीत्यर्थः गच्छति-गमनं करोति प्रतिहूर्त्तमिति । 'मडलं सबसहस्सेणं' में दो दो तारा होते हैं । इस तरह अपने अपने मण्डल में अवतार सम्बन्धी चन्द्र की परिधि के अनुसार पूर्वोक्त क्रम से द्वितीयादिक नक्षत्र मंडलों की मुहूर्त गति जान लेनी चाहिये । हरएक मंडल में चन्द्रादिकों का योजनात्मक गमन कहकर अब सूत्रकार उन्हीं चन्द्रादि कों का हरएक मण्डल में मुहूर्त गमन कहते हैं। इस में गौतमस्वामीने प्रभु से ऐसा प्रश्न किया है-'एगमेगेणं ते! मुहत्तणं' हे भदन्त ! एक एक मुहूर्त में चन्द्र 'केवइयं भागसयं गच्छई' कितने सौभाग तक जाता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ! जं जंगण्डलं उघसंकमित्ता चार चरइ' हे गौतम ! जिस जिस मंडल पर पहुंच कर चन्द्र अपनी प्रति क्रिया करता है 'तस्त तस्स मंडलपरिक्खेवरस' उस उस मंडल की परिधि के 'सत्तरसअट्ठ सहिभागसए गच्छ।' १७६८ भाग तक हर एक मुहूर्त में वह जाता है 'मंडलं सयसहस्सेणं अट्ठाणउहएय सएहि छेत्ता' तथा १ लाख ९८ वे हजार भागों को विभक्त પિતાપિતાના મડળમાં અવતાર સ બધી ચન્દ્રમ ડળની પરિવિ મુજબ પ્રક્ત કમથી દ્વિતીયાદિ નક્ષત્રમંડળની મુહૂર્ત ગતિ જાણી લેવી જોઈએ. દરેક મંડળમાં ચન્દ્રાદિકનું જનાત્મક ગમન કડીને હવે સૂત્રકાર તેજ ચન્દ્રાદિકનું દરેક મંડળમાં મુહૂર્તગમન કહે છે. मामा गौतमसभी प्रभु मेरी प्रश्न यो छ । 'एगमेगेणं भंते ! मुहुत्तेणं मत । - मुलतभा रन्द्र 'केवइयं भागसयं गच्छई' टसा से भाग सुधी जय छ कोट
मा सो मा सुधी गति रे छ । योनाममा प्रभु ४ ठे-'गोयमा! जं जं मण्डलं उत्रसंकमित्ता चारं चरई' गौतम! २२ भ3 ५२ रडांचा पोतानी गति ४२ तास तस्स मइलपरिक्षेत्रास' तत् तत् मनी पावधिना 'सत्तरस अदुसद्विभागसए गच्छइ' १७८ मसुयी ४२४ मुनमा तनय छे. "मंडलं सयसहस्सेणं अदाणउइए सरहिं छेत्ता' तमा १, साथ६८ M२ भागाने विमत ४शन प्रतिभुतभा त गतिरे