________________
जम्पप्राप्ति २०० शेपाधिकानि परिक्षेपेण प्रज्ञप्तम् सर्ववाद्यं खलु भदन्त ! नक्षत्रमण्डलं कियदायामविष्कम्भेग कियता परिक्षेपेण प्रज्ञप्तम् ? गौतम! एक योजनशतसहस्रं पद च पष्टि योजनशतानि : आयामविष्कम्भेण, त्रीणि च योजनशतसहस्राणि अष्टादश च सहस्राणि त्रीणि च पञ्चदशोत्तराणि योजनशतानि परिक्षेपेग । यदा खलु मदन्त ! नक्षत्रं सर्वाभ्यन्तरमण्डल मुपसंक्रम्य चारं चरति तदा खलु एकैकेन गुहूर्तेन कियन्त क्षेत्रं गच्छति ? गौतम ! पञ्चयोननसहस्राणि द्वे च पञ्चपष्टियोजनशने अष्टादश च भाग सहस्त्राणि द्वे च त्रिपष्टि भागशते गच्छति, मण्डल मेकविंशत्या भागसहः नवमिथ शष्टयाशतै रिछत्वा । यदा खल भदन्त ! नक्षत्र सर्ववास मण्डमुपसंक्रम्य चारं चरति तदा खलु एकैकेन मुहूर्तन कियत् क्षेत्रं गच्छति ? गौतम ! पत्र योजनसहस्राणि त्रीण च एकोनविंशति योजनशतानि पोडश च भागसहस्राणि त्रीणि च पञ्चपष्टिं भागशतानि गच्छति, मण्डलमेकविंशत्या भागपदस्पैः नवभिश्च पष्टयाश श्छित्वा, एतानि खलु भदन्त ! भष्टौ नक्षत्रमण्डलानि कतिभिश्चन्द्रमण्डलैः समवतरन्ति ? गौतम ! अष्टभिश्चन्द्रमण्डलैः समवतरन्ति, तद्यथा प्रथमे चन्द्रमण्डले तृतीये पष्ठे सप्तमे अष्टमे दशमे एकादशे पञ्चदशे एकैन भदन्त ! मुहणेन कियन्ति भागशनानि गच्छति ? गौतम ! यद् यमण्डलमुपसंक्रम्य चार चरति तस्य तस्य मण्डलपरिक्षयस्य सप्तदशाष्ट्रपष्टिभागशतानि गच्छति, मण्डलं शतसहस्रपट नवत्या च शतै शिछत्वेति । एकैकेन भदन्त! मुहर्तन सूर्य: कियन्ति भागशतानि गच्छति ? गौतम ! यद् यन्मण्डलमुपसंक्रम्य नारं चति तस्य तस्य तस्य मण्डलपरिक्षेपस्याष्टादश शिद्भाशतानि गच्छति, मण्डलं शतसहस्रष्टनवत्या च शतै शिछत्वा एकैकेन खलु भदन्त ! मुहर्तन नक्षत्र फियन्ति भागशतानि गच्छति ? गौतम ! यद यमण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति तस्य तस्य मण्डलपरिपक्ष्याष्टादश पञ्चत्रिराद्धाग शतानि गच्छति, मण्डलं च शतसहस्रेणाप्टनरत्या च शौ भिउत्वेति सू. १५ ॥
टीका-'कइ णं भंते ! णक्खत्तमंडला पनत्ता' कति खलु भदन्त ! नक्षत्रमण्डलानि प्रज्ञप्तानि हे भदन्त ! कति-कियसंख्यानि नक्षत्रमण्डलानि प्रशसानि कथितानीति नक्षत्र मण्डलसंख्या विषयका प्रश्ना, भगवानाइ-दोयमा' इत्यादि. 'गोयमा' हे गौतम ! 'अट्ठ णक्खत्तमंडला पन्नत्ता' अष्टौ नक्षत्रमण्डलानि नतानि-ऋयितानि, यद्यपि अष्टाविंशति
. 'कइणं भंते ! णक्खत्तमंडला पन्नत्ता' इत्यादि टीकार्थ-गौतमस्वामी ने प्रभु से ऐसा पूछा है-'कइणं भंते ! णक्खत्तमंडला पन्नत्ता' हे भदन्त ! नक्षत्र मंडल कितने कहे गये हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं
'गोयमा! अहणक्खत्तमंडला पण्णत्ता' हे गौतम ! नक्षत्र मंडल आठ कहे गये हैं। यद्यपि नक्षत्र २८ है और इनके प्रत्येक १-१ मंडल होने से २८ मंडल
'कइणं भंते । णखत्तमंडला पन्नत्ता' इत्यादि
Nati-गीतमस्वामी प्रसुन मा त प्रश्नध्या छ-'कइणं भंते ! णक्खत्तमंडला ઉત્ત' હે ભદંત નક્ષત્રમંડળ કેટલા કહેવામાં આવેલા છે? એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે ?