________________
प्रकाशिका टीका-सप्तमबक्षस्कारः सू. १५ नक्षत्राधिकारनिरूपणम् सत्तमे अट्ठमे दशमे इकारसमे पण्णरसमे । एगमेगेणं भंते ! -मुहुत्तेणं, केवइयाई भागसयाहिं गच्छइ ? गोयमा! जं जं मंडलं उवसंकमित्ता चार चरइ तस्त तस्प मंडलपरिक्खेवस्स सत्तरस अ अट्ठसट्टे भागसए गच्छई, मंडलं सयसहस्सेणं अट्ठाणउईए यं सएहि छेत्ता इतिः। एगमेगेणंः भंते ! मुहुत्तेणं सूरिए केवड्याइं भागसयाइं गच्छइ, गोयमा! जंज मंडलं उबसंकमित्ता चारं चरइ तस्स तस्सः मंडलपरिक्खेवस्त अट्ठारसतीसे भागलप गच्छइ, मंडलं सयसहस्सें हिं अट्ठाणंउलीए य सएहि छेत्ता । एगभेगेणं भंते ! मुहत्तेणं णवत्ते. केवया इं. भागसयाइं गच्छा ? गोयमा! जं जं मंडलं उवसंकमित्ता चार चाइ,. तस्स तरस मंडलपरिक्खेंबस्स अट्ठारस पणतीसे भागसए गच्छा मंडलं संयंसहस्सेणं अट्ठाणउईए य संएहि छेत्ता सू०.१५॥
छाया-कति खलु अदन्न ! नक्षत्रमण्डलानि प्रज्ञप्तानि ? गौतम !-अष्टौ-नक्षत्रमण्डलानि, प्रज्ञतानि १ । जम्बूद्वीपे द्वीपे कियवगाह कियन्ति नक्षत्रमण्डलानि-प्रज्ञप्तानि ? गौतम.. जम्बूद्वीपे द्वोपे अशीतं योजनशतमवगाह्य, अत्र द्वे नक्षमण्डले प्रज्ञप्ते । लवणे खलु भदन्त ! समुद्रे किंयदवगाह्य कियन्ति नक्षत्रमण्डलानि प्रज्ञप्तानि ? गौतम ! लवणे समद्रे त्रीणि त्रिंशदं. योजनशतानि अवगायात्र खलु षण्णशत्रमण्डलानि प्रज्ञप्तानि । एवमेव सपूर्वापरेण जम्बूद्वीपे द्वीपे लवणसमुद्रे चाष्टौ नक्षत्रमण्डलानि च भवन्तीत्याख्यातम् २ । सर्वाभ्यन्तरात् खलु भदन्त ! नक्षत्रमण्डलात् क्रियत्या अबाधया सर्वबाह्य नक्षत्रमण्डलं प्रज्ञप्तम् ? गौतम ! पञ्चदशोत्तराणि योजनशतानि अबाधया सर्ववह्य नक्षत्रमण्डलं प्रज्ञप्तमिति नक्षत्र मण्डलस्यः खलु भदन्त ! नक्षत्रमण्डलस्य पैतत् खलु कियत्या अबाधया अन्तरं प्रज्ञप्तम् गौतम.! द्वे योजने नक्षत्रमण्डलस्य चाबाधया अन्तरं प्रज्ञप्तम् ३ । नक्षत्रमण्डलं खलु भदन्त ! कियदायामविष्कम्भेण कियता परक्षेपेण कियता बाहल्येन च प्रज्ञप्तम् ? गौतम ! गव्युतमायामविष्कम्भेण तत् त्रिगुणं सविशेष परिक्षेपेण, अर्द्धगव्यूतं वाहल्येन प्रज्ञप्तम् ४ | जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे मन्दरस्य पर्वतस्य कियन्या अबांधया सर्वाभ्यन्तरं नक्षत्रमण्डल प्रज्ञप्तम् ? गौतम! चतुश्चत्वारिंशद् योजनसहस्राणि अष्टौ च विंशति योजनशतानि अबाधया सर्वाभ्यन्तरं नक्षत्रमण्डलं प्रज्ञप्तमिति । जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे मन्दरस्य पर्वतस्य कियत्या अबाधया वाह्य नक्षत्रमडलम् प्रज्ञतम् ? गौतम ! पंञ्चत्वारिंशद योजनसहस्राणि त्रीणि च त्रिंशद्' योजनशतानि अबाधया सर्वबाह्य नक्षत्रमण्डल प्रज्ञप्तम् ५। सर्वाभ्यन्तरं नक्षत्रमण्डलं कियदायामविष्कम्भेण कियता परिक्षेपेण मजप्तम् ? गौतम ! नवनवति योजनसहस्राणि षट् च चत्वारिंशद् योजनशतानि आयामविष्कम्भण त्रीण.प योजनशतसहस्राणि पञ्चदश सहस्राणि एकोननवति च योजनानि किञ्चिद्वि