________________
प्रकाशिका टीका-पञ्चमवक्षस्कारः सू०४ इन्द्रकृत्यावसरनिरूपणम्
६३१ कुञ्जरवनलता पद्मलताभक्तिचित्रम् 'खंझुग्गय रइरवेझ्यापरिगयाभिरामं स्तम्भोद् तवज्रवेदिका परिगताभिरामम् 'विज्जाहरजमलजुअलजंतजुत्तपिव अचीरहस्समालणी विद्याधर यमलयुगलयन्त्रयुक्तमिव अर्चिसहस्रमालिनीयम् 'रूवगसहस्सकलियं व' रूपकसहस्रकलितम् 'भिसमाणं भिन्भिसमार्ण' भास्यमानं वाभास्यमानम् 'चक्खुल्लोअणलेस्सं सुहफास सस्सिरीअरूवं' चक्षुलॊचनलेश्यम् सुखस्पर्शम् । सश्रीकरूपम् 'घंटावलिय महुरमणहरसरं' घण्टावलिकमधुरमनोहरस्वरस् 'मुहं कंतं दरिसणिज्ज' शुभ कान्तं दर्शनीयम् 'णिउणोविअ मिसिमिसिंतमणिरयणघंटिआजालपरिक्खित्तं निपुणोपेत 'मिसिमिसिंत' देदीप्यमानमणिरत्नघण्टिकाजाल परिक्षिप्तम् 'जोयणसहस्सविच्छिण्णं' योजनसहस्र विस्तीर्ण 'पंचजोयणसयमुव्विद्धं सिग्धं तुरिअं जइण' पञ्चयोजनशतोच्चत्वम् शीघ्रम् त्वरित जवनं अतिशयवेगवत 'णिबाहि' निर्वाहि प्रस्तुत कार्यनिर्वहणशीलम् 'दिव्वं जाणविमाणं विउच्वाहि दिव्यं यानविमानं विकुवस्व विकुर्वणाशक्त्या निष्पादय, एतेषामर्थः अस्मिन्नेव पञ्चमवक्षरकारे प्रथमसूत्रे द्रष्टव्यः, नवरम् योजनसहस्रविस्तीर्णमित्यत्र प्रमाणाङ्गुलनिष्पन्न योजनलक्ष विज्ञेयम् विउवित्ता' विकुळ विकर्वणाशक्त्या निष्पाद्य 'एयमाणत्ति पञ्चप्पिणाहि' एतास उक्त प्रकारामाज्ञप्तिकाम् प्रत्यय समय एवं पालकाय आज्ञातिवान् इति ॥ सू० ४ ॥ विहग, व्याल, किन्नर, रुरु-मृग, सरभअष्टापद, कुंजर-हाथी, वनलता एवं पद्मलता, इन सबके चित्रों की रचना से आश्चर्यप्रद हो, इसके प्रत्येक खंभे में वज्रकी वेदिका हो और उससे यह-अभिराम हो, इत्यादि रूप से इसका वर्णन 'जइणणिवाहि' पद तक का जैसा इसी वक्षस्कार के ५ वे सूत्र में यान विमान का वर्णन पीछे किया जा चुका है वैसा ही वह यहां जानना चाहिये इन समस्त पदों की व्याख्या भी वहीं पर की जा चुकी है अतः वहीं से देखलेनी चाहिये इसे जो १ हजार योजन का विस्तीर्ण कहा गया है सो वह योजन प्रमाणाङ्गुल से निष्पन्न हुआ योजन ही गृहीत हुआ है ऐसा जानना चाहिये उत्सेधाङ्गुल से निष्पन हुआ योजन नही जानना चाहिये 'विउव्वित्ता एयमाणत्तियं पच्चप्पिणाहिं' ऐसे यान विमान की विकुर्वणा करके हमें शीघ्र पीछे खवर दो ॥४॥.. સરભ, અષ્ટાપદ, કુંજર-હાથી, વનલતા તેમજ પાલતા એ બધાનાં ચિત્રોની રચનાથી એ આશ્ચર્ય પ્રદ હોય, એના દરેક સ્તંભમાં વજની વેદિકા હોય અને એનાથી એ અભિशम सातु डाय त्यादि ३५मां मा यान-विमाननु वन 'जइणणिवाहि' ५६ सुधी જેવું આ જ વક્ષસ્કારના પાચમાં સૂત્રમાં પહેલાં યાન–વિમાનના પ્રસંગ વખતે કરવામાં આવેલું છે તેવું જ ભર્ણન અહીં પણ સમજવું. એ બધા પદેની વ્યાખ્યા પહેલાં કર વામાં આવી છે. જિજ્ઞાસુઓ ત્યાંથી વાંચવા પ્રયત્ન કરે. આને જે ૧ હજાર જન જેટલું વિસ્તીર્ણ કહેવામાં આવેલું છે, તે જન પ્રમાણગુલથી નિષ્પન્ન થયેલ જન જ ગૃહીત थयो। छ. त्सेधांशुलथा निष्पन्न येतो योस arya नलि. 'विउव्वित्ता एयमाणत्तिय पहचप्पिणादि मेवा यान-विमानती Lagीन मन त भR RANI. ॥ ४ ॥