________________
५६६
-
जम्बूद्वीपप्रमसिसूत्र -तली तालवृक्षौ तयो यमलम् समश्रेणीकं ययुगलं द्वयं परिघश्च अर्गला तन्निभे तत्सदृशे दीर्घप्तरलपोनत्वादिना वाह यस्य स तथा भूतः, तथा-लङ्घनप्लवनजवनप्रमर्दनसमर्थः तत्र कन्चने गर्तादे रतिक्रमणो प्लवने कूदने जवने अतिशीघ्रगमने प्रमर्दने कटिनस्यापि वस्तूनपूर्णने समर्थ:-सक्तः, तथा छेकः कलापण्डितः दक्षः कार्याणामविलम्बितकारी (शीवकारी) प्रष्ठा-वाग्मी कुशलः सम्पक्रिया परिज्ञायकः, मेधावी सकृन् श्रुनदृष्टकर्मनः, निपुण शिल्पोपगत:-निपुणं यथास्यात्तथा शिल्पक्रियासु कुशलतामुपगतः प्राप्तः, एवंविधः पुरुषः एक महान्तं शलाकहस्तकं वा सरिस्पर्णादिशलाकासमुदायं सरित्पर्णादि शलाकामयीं सम्मानिकामित्यर्थः वा शब्दाः विकल्पार्थाः दण्डसंपुच्छनी वा दण्डयुक्तां सम्मानिकाम् वा, वेणुशलाकिकीं वा-वंशशलाकानिवृत्तां संमार्जनिकां गृहीत्वा आदाय राजागणं वा-राजप्राङ्गणं, राजान्तःपुरं वा, देवकुलं वा, सभां वा, पुरप्रधानानां मुखनिवेशनहेतुमण्डपिकामित्ययः, प्रपा वा पानीयशालाम् आरामं वा दम्पत्यो नंगरासम्मरतिस्थानम्, उधानं वा क्रीडार्थागतलम्बे अर्गला के जैसे जो गत आदि के लांघने में, कूदने में और अति शीघ्र चलने में या अति कठिन भी वस्तु को पूर्ण करने में विशिष्ट शक्तिशाली हो, छेद-कलाभिज्ञ हो, दक्ष हो कार्य करने में विलम्बकर्ता न हो, पृष्ठ वाग्मी हो, कुशल हो-कार्य करने की विधिका जाना हो, मेधावी हो एकवार सुनकर या देखकर उस २ काम का करनेवाला हो, निपुणशिल्पोगत हो-अच्छी तरह से शिल्प क्रियाओं में कुशलता प्राप्त हो ऐसा वह दारक खजूर के पत्तों की बनी हुई बुहारी को या वासकी सीकों से बनी हुई बुहारीको कि जितके भीतर दण्ड लगाया गया हो लेकर राजाङ्गण को या राजा के अन्तः पुरको देवकुलको, या पुरप्रधानजनों को सुख से बैठने योग्य किसी मंडपस्थान को, या पानीयशाला को, आराम को-दम्पतीजनो को, जहां रति क्रीडा करने में निश्चिन्तता मिले ऐसे नगरासन्नवर्ती स्थान को या उद्यान को-क्रीडार्थ आगतजनो के यान वाहन અર્ગલા જેવા છે, જે ગત વગેરેને ઓળંગવામાં, કૂદકો મારવામાં અને અતિ શીઘ ચાલવામાં અથવા અતિ કઠિન વસ્તુને વિચૂર્ણિત કરવામાં વિશિષ્ટ શક્તિશાલી હાય, છેક કલાશિ હોય, દક્ષ હય, કાર્ય કરવામાં વિલંબ કરનાર હાય નહીં, પ્રષ્ઠ-લાગ્મી હોય, કુશળ હાય-કાર્ય કરવાની વિધિને જાણનાર હોય, મેધાવી હોય, એક વખત સાંભળીને કે જોઈને કોઈ પણ કામને શીખીને કરનાર હોય, નિપુણ-
શિપગત હોય, સારી રીત શિલ્પ ક્રિયાઓમાં કુશલતા પ્રાપ્ત હોય એ તે દારક ખજૂરના પાંદડાની બનેલી સાવરણીને અથવા વાંસની સીકેની બનેલી સાવરણીને કે જેની અંદર દંડ બેસાડવામાં આવેલ હોય લઈને રાજાંગણને કે રાજાના અન્તઃપુરને કે દેવ-કુલને કે પુર પ્રધાન જનેને સુખ પૂર્વક બેસવા ગ્ય કેઈ મંડપ સ્થાનને કે પાનીયશાલાને, આરામને-દંપતી જનેને જ્યાં પતિકીડા કરવામાં નિશ્ચિતતા મળે, એવા નગરાસનવતી સ્થાનને કે ઉદ્યાનને-કીડાથે આગત